Waarom worden de examenprogramma's geactualiseerd?
Actuele examenprogramma’s dragen bij aan een goede doorstroom naar vervolgonderwijs en tussen schoolsoorten en leerwegen. Ook bereiden ze leerlingen beter voor op hun plek in de maatschappij.
In 2022 is SLO in opdracht van het ministerie van OCW gestart met de actualisatie van de examenprogramma’s vmbo, havo en vwo voor de algemene vakken. Niet alle examenprogramma’s worden tegelijkertijd vernieuwd. Er is een start gemaakt met vakvernieuwingscommissies voor de vakken Nederlands, moderne vreemde talen, Fries, klassieke talen, wiskunde havo/vwo, natuurwetenschappelijke vakken en maatschappijleer. Deze vakken maken deel uit van de eerste tranche van de actualisatie.
Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) is gestart met de ontwikkeling van syllabi die horen bij tranche 1. De actualisatie van de syllabi is onderdeel van het actualisatietraject.
De taak van het CvTE
Het ontwikkelen en vaststellen van syllabi is een wettelijke taak van het CvTE. Voor de vakken die een centraal examen kennen ontwikkelt het CvTE een nieuwe syllabus passend bij het geactualiseerde examenprogramma. In de syllabus worden alleen de onderdelen die aan het centraal examen zijn toegewezen gespecificeerd.
Tranche 1
In augustus 2024 zijn er acht commissies gestart die zich buigen over de nieuwe syllabi. Deze syllabuscommissies bestaan uit voorzitters uit het afnemend onderwijs (het MBO, het HBO of het WO) en docentleden werkzaam in het voortgezet onderwijs. De syllabuscommissies worden geadviseerd door een curriculumexpert van SLO en een toetsdeskundige van Cito.
Er zijn op dit moment acht syllabuscommissies actief.
- Nederlands
- Moderne vreemde talen
- Fries
- Grieks Latijn taal en cultuur
- Wiskunde Natuur en Maatschappij havo/vwo
- Natuurkunde
- Scheikunde
- Biologie
Voor wiskunde vmbo is de syllabuscommissie al eerder gestart.
In november 2022 heeft de vakvernieuwingscommissie wiskunde vmbo het conceptexamenprogramma opgeleverd. In het schooljaar 2023-2024 heeft de syllabuscommissie passend bij dit conceptexamenprogramma voor de drie verschillende leerwegen een conceptsyllabus ontwikkeld. Deze conceptsyllabi inclusief verantwoording zijn te vinden op de pagina conceptsyllabi.
Werkwijze
Werving
In het voorjaar van 2024 zijn geïnteresseerde docenten via een open werving geselecteerd door het CvTE.
Ontwikkeling syllabi
De syllabuscommissie krijgt de opdracht om voor iedere onderwijssoort en leerweg een syllabus te ontwikkelen passend bij het conceptexamenprogramma. Alleen de onderdelen van het examenprogramma die toegewezen zijn aan het centraal examen worden gespecificeerd in een syllabus. De CE-onderdelen van het examenprogramma zijn door de commissie in enkele logische eenheden/tussenproducten verdeeld. Tussenproducten kunnen worden voorgelegd aan het werkveld voor feedback: de veldraadpleging.
Veldraadplegingen
Feedback vanuit het werkveld is belangrijk voor het actualiseren van de syllabus. In een veldraadpleging haalt de syllabuscommissie feedback op over het voorgelegde werk. Een veldraadpleging kan verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld: een digitale vragenlijst, een docentenpanel, het raadplegen van een expert of een consultatie van de vakvereniging.
Feedback verwerken
De opgehaalde feedback uit de veldraadpleging(en) wordt verwerkt in de conceptsyllabi. Belangrijke keuzes worden verantwoord in het verantwoordingsdocument.
Oplevering concept syllabus en fase van beproeven
Wanneer de feedback is verwerkt en de commissie het eens is over de inhoud, is het zo ver: de conceptsyllabus is klaar voor oplevering. De conceptsyllabi gaan vervolgens samen met het conceptexamenprogramma beproefd worden in het onderwijs. Dit noemen we de fase van beproeven. De fase van beproeven staat onder regie van SLO.
Toekomst
Terwijl het CvTE bezig is met de ontwikkeling van de syllabi voor de eerste tranche vakken, is SLO met drie vakvernieuwingscommissies gestart met de actualisatie van de examenprogramma’s van de tweede tranche vakken: bewegen en sport, kunst en cultuur en mens en maatschappij. In 2026 start het CvTE met het actualiseren van de syllabi die bij deze vakken horen. De syllabuscommissies doorlopen dan dezelfde stappen als de commissies van de eerste tranche.