Let op: Je bekijkt nu informatie uit een oud examenjaar. Ga naar het huidige examenjaar

Veelgestelde vragen

Heb je een vraag over de centrale examens in het voortgezet onderwijs? Kijk of het antwoord op je vraag is opgenomen bij de veelgestelde vragen in onderstaande categorieën.

Staat het antwoord op je vraag er niet bij? Neem dan contact op via het contactformulier.

Filter op
Filter op schooltype
Examens

Hulpmiddelen en passend examineren

Afname

Hoe ga ik om met het begrip richttijd bij profielvak-cspe's?

De richtlijnen voor de richttijd staan op de onderwerppagina centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe) op Examenblad.nl (Richttijd voor de onderdelen van het cspe).

Bij het kopje “aanvullende informatie” op de vakspecifieke pagina staat de link ook vermeld.

Hoeveel kandidaten kan een examinator tegelijkertijd beoordelen bij een cspe?

Bij diverse opdrachten wordt een advies gegeven over het aantal kandidaten dat tegelijkertijd (akg) door een examinator beoordeeld kan worden. Dit advies wordt meestal gegeven bij opdrachten die direct beoordeeld moeten worden. Denk daarbij aan procesbeoordelingen, klant- of oplevergesprekken, handelingsopdrachten en rollenspelen.

Het advies voor de akg staat in de vakspecifieke Instructie Examinator bij het profielvak. Deze informatie staat ook in het document ‘Overzicht opdrachten’ die in november wordt gepubliceerd op Examenblad.nl op de pagina van de vakspecifieke informatie van het profielvak.

Als u van mening bent dat in uw situatie (bijvoorbeeld door de lokaalinrichting/ werkopstelling) alle beoordelingsaspecten van een bepaalde opdracht tegelijkertijd bij meer dan het aangegeven aantal kandidaten beoordeeld kunnen worden door een examinator, dan kunt u daar bij de organisatie van de afname rekening mee houden. Omgekeerd kan het natuurlijk ook zijn dat, gezien de lokaalinrichting/werkopstelling, een school besluit minder kandidaten tegelijkertijd door een examinator te laten beoordelen.

Leidend is de vraag of de kwaliteit van de beoordeling op orde is. Dit is de verantwoordelijkheid van de schoolleiding. Het bevoegd gezag van de scholen is ertoe gehouden de kwaliteitszorgsystematiek met betrekking tot toetsing en examinering beschreven te hebben, te onderhouden en hiernaar te handelen. Die moet ook kunnen volstaan als, op enig moment, (ouders/verzorgers van) kandidaten kritische vragen stellen over de wijze van beoordeling door betrokken examinator(en).

Is het toegestaan af te wijken van de volgorde van opdrachten binnen een onderdeel bij een cspe?

In de vakspecifieke Instructie Examinator van het profielvak wordt indien van toepassing specifieke informatie gegeven over de volgorde van de opdrachten binnen een onderdeel. Als er een vaste volgorde is, wordt dit hierin aangegeven.

De school bepaalt zelf de volgorde waarin de onderdelen van een cspe worden aangeboden. 

Mag tijd die over is van het ene onderdeel ingezet worden bij het andere onderdeel?

Dat mag niet. De richttijden gelden per onderdeel van het profielvak-cspe. Daarom is het niet toegestaan dat als een kandidaat bij een onderdeel (bijvoorbeeld onderdeel A), tijd overhoudt, hij deze tijd alsnog benut bij het maken van een ander onderdeel (bijvoorbeeld onderdeel C).

Moet er bij de afname van het cspe een tweede examinator aanwezig zijn?

Ja, de regels voor de inzet van een tweede examinator zijn beschreven in het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 artikel 3.26 en 3.27.

Toelichting: de school heeft bij de cspe’s wel meer vrijheid om de beoordeling van de tweede examinator aan te laten sluiten naar de mogelijkheden in de eigen schoolomgeving. Over het algemeen zal dit betekenen dat de tweede examinator aanwezig is bij de afname als een kandidaat handelingen uitvoert die tijdens het uitvoeren ervan moeten worden beoordeeld. In het correctievoorschrift staat wanneer een handeling beoordeeld moet worden tijdens de uitvoering. Daarna moet overleg plaatsvinden over de geobserveerde handelingen en de score. Dit betekent dat een tweede examinator de gemaakte opdrachten mede beoordeelt.

Opdrachten waarbij de eerste examinator het eindresultaat beoordeelt, kunnen door de tweede examinator naderhand worden beoordeeld. De tweede examinator hoeft dan dus niet aanwezig te zijn bij de afname van deze opdrachten.

Het bevoegd gezag van de scholen is verplicht de kwaliteitszorgsystematiek met betrekking tot toetsing en examinering beschreven te hebben, te onderhouden en hier naar te handelen. 

Correctie

Hoe kan een school invulling geven aan de rol van de 2e examinator bij niet-automatisch scoorbare vragen in Facet van een CSPE-onderdeel?

Bij niet-automatisch-scoorbare opdrachten in Facet van een cspe-onderdeel is er geen mogelijkheid in Facet voor tweede correctie. Wel zijn er andere mogelijkheden om de tweede examinator bij de correctie van deze opdrachten te betrekken:

  • De tweede examinator kan betrokken worden door tegelijkertijd met de eerste examinator de antwoorden van de kandidaat in de correctiemodule van Facet te beoordelen.
  • Als de eerste examinator een beoordeling heeft gegeven, kan de tweede examinator deze bekijken en zo nodig overleggen met de eerste examinator over deze beoordeling. Voorwaarde is dan dat de Facet-correctiemodule nog niet afgesloten is.

Toelichting: In de onderdelen van het cspe die in Facet staan, zijn opdrachten opgenomen die niet automatisch scoorbaar zijn. De antwoorden van de kandidaten worden door de examinator via de Facet-correctiemodule beoordeeld. Er is voor deze onderdelen geen mogelijkheid, zoals bij de avo-vakken, voor tweede correctie door de tweede examinator.

Bij het cspe moet een tweede examinator betrokken zijn bij de beoordeling van de prestaties van een kandidaat. Deze regel is er onder meer om vergissingen tijdig te ontdekken en om zoveel mogelijk een objectieve beoordeling van leerlingen te realiseren. Het is aan de school zelf hier vanuit het oogpunt van kwaliteitszorg op een goede wijze invulling aan te geven.

Het betrekken van de tweede examinator bij de beoordeling van de niet-automatisch-scoorbare vragen in Facet past hier bij.

Hoeveel kandidaten kan een examinator tegelijkertijd beoordelen bij een cspe?

Bij diverse opdrachten wordt een advies gegeven over het aantal kandidaten dat tegelijkertijd (akg) door een examinator beoordeeld kan worden. Dit advies wordt meestal gegeven bij opdrachten die direct beoordeeld moeten worden. Denk daarbij aan procesbeoordelingen, klant- of oplevergesprekken, handelingsopdrachten en rollenspelen.

Het advies voor de akg staat in de vakspecifieke Instructie Examinator bij het profielvak. Deze informatie staat ook in het document ‘Overzicht opdrachten’ die in november wordt gepubliceerd op Examenblad.nl op de pagina van de vakspecifieke informatie van het profielvak.

Als u van mening bent dat in uw situatie (bijvoorbeeld door de lokaalinrichting/ werkopstelling) alle beoordelingsaspecten van een bepaalde opdracht tegelijkertijd bij meer dan het aangegeven aantal kandidaten beoordeeld kunnen worden door een examinator, dan kunt u daar bij de organisatie van de afname rekening mee houden. Omgekeerd kan het natuurlijk ook zijn dat, gezien de lokaalinrichting/werkopstelling, een school besluit minder kandidaten tegelijkertijd door een examinator te laten beoordelen.

Leidend is de vraag of de kwaliteit van de beoordeling op orde is. Dit is de verantwoordelijkheid van de schoolleiding. Het bevoegd gezag van de scholen is ertoe gehouden de kwaliteitszorgsystematiek met betrekking tot toetsing en examinering beschreven te hebben, te onderhouden en hiernaar te handelen. Die moet ook kunnen volstaan als, op enig moment, (ouders/verzorgers van) kandidaten kritische vragen stellen over de wijze van beoordeling door betrokken examinator(en).

Inzage en bewaartermijn

Hoe lang moet je het cspe examenwerk van kandidaten bewaren?

In artikel 3.31 van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 staat het volgende over het bewaren van door kandidaten gemaakt examenwerk: Het bevoegd gezag bewaart het gemaakte werk van het centraal examen van de examenkandidaat gedurende ten minste zes maanden na de vaststelling van de uitslag, ter inzage voor belanghebbenden.’

Bewijslast over geleverde prestaties van de kandidaat kunnen aanleveren, kan essentieel zijn. Echter het strikt toepassen van deze regelgeving voor de scholen bij de cspe’s is niet werkbaar. Het gemaakte werk van kandidaten omvat bij de cspe’s meer dan alleen schriftelijk werk. Op onderwerppagina centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe) staan hierover aanvullende richtlijnen beschreven: bewaren examendocumenten en gemaakte producten cspe