Mededelingen over de eindexamens 2020 voor vwo, havo en vmbo (Septembermededeling en Maartaanvulling)

Septembermededeling

Datum: 19 september 2019

Maartaanvulling

datum: 9 maart 2020

Bestemd voor:

• scholen voor voortgezet onderwijs;
• instellingen voor beroepsonderwijs en educatie (VAVO);
• de commissie staatsexamens van het College voor Toetsen en Examens;
• vso-scholen met examenaanwijzing;
• alle vso-scholen die onderwijs verzorgen aan examenkandidaten.

1 Algemene informatie

1.1 Opzet Septembermededeling en Maartaanvulling

In de Septembermededeling is actuele en relevante informatie over de eindexamens 2020 opgenomen. Informatie die bij publicatie van de Septembermededeling nog niet beschikbaar is, wordt in maart aan deze mededeling toegevoegd (de Maartaanvulling).

Door middel van gele/blauwe markeringen in de Septembermededeling is zichtbaar gemaakt welke inhoudelijke aspecten verschillen van de mededelingen over de eindexamens 2019. Door middel van een optie bovenaan de pagina kunt u de markeringen uitschakelen.

NB Wijzigingen in datums en tekstuele wijzigingen zijn NIET gemarkeerd.

Op 9 maart 2020 is de informatie die in september nog niet beschikbaar was aan deze mededeling toegevoegd, de Maartaanvulling. Alle inhoudelijke informatie die bij de publicatie van deze Maartaanvulling is toegevoegd en/of gewijzigd, is blauw gemarkeerd.

1.2 Activiteitenplanning centrale examens

In de ‘Activiteitenplanning centrale examens 2020’ zijn alle activiteiten van de centrale examens, inclusief digitale centrale examens en cspe’s, opgenomen.

U vindt de meest actuele versie via de homepage van Examenblad.nl → jaarring 2020 of via de volgende link.

• Activiteitenplanning centrale examens 2020

Als in de loop van het schooljaar wijzigingen worden aangebracht, ontvangt de (plaatsvervangend) examensecretaris hierover bericht via een mailing vanuit Examenblad.nl.

1.3 Examenblad.nl: mailings en persoonlijke pagina’s

1.3.1 Examensecretaris

De officiële mededelingen over het examen worden via Examenblad.nl naar het e-mailadres van de examensecretaris verzonden dat geregistreerd staat op de 'persoonlijke pagina' op Examenblad.nl.

Op de persoonlijke pagina staan ook de hieronder opgesomde gegevens (namen en e-mailadressen) geregistreerd:

• de plaatsvervangend examensecretaris die net als de examensecretaris alle mailings ontvangt;
• de systeembeheerder in verband met technische mededelingen via Examenblad.nl over computerexamens;
• de Wolf-accountbeheerder;
• de FAO-beheerder;
• de directeur in verband met een eventueel gebruik van het noodscenario (zie paragraaf 8.8);
• de functionarissen die de examenpakketten in ontvangst mogen nemen (zie paragraaf 8.4);
• docenten in verband met specifieke mailings voor hun vak (zie ook paragraaf 1.3.2). We verzoeken de examensecretaris zoveel mogelijk docenten te registreren.

Wijzigen gegevens persoonlijke pagina

De examensecretaris is de beheerder van de gegevens van zijn vestiging en kan deze zelf wijzigen, met uitzondering van zijn eigen gegevens. Deze kunnen alleen door DUO/Examendiensten worden gewijzigd. De directie moet hiervoor een wijzigingsverzoek mailen naar examens@duo.nl met daarin de oude en nieuwe situatie onder vermelding van het brin- en vestigingsnummer van de school en voornaam, voorletters, achternaam en e-mailadres van de examensecretaris.

Vanaf half december kan de examensecretaris het telefoonnummer van de vestiging en, indien van toepassing, het postadres zelf wijzigen. De examensecretaris wordt hierop geattendeerd via een mailing vanuit Examenblad.nl. Het postadres wordt vermeld op het overzicht tweede correctie op de persoonlijke pagina.

In bepaalde periodes is het niet mogelijk de gegevens van pakketontvangers of de Wolf-accountbeheerder op de persoonlijke pagina te wijzigen. Kijk voor meer informatie en de betreffende periodes bij ‘beheer examenfunctionarissen’ op uw persoonlijke pagina.

Opnieuw activeren docenten

De gegevens van de examensecretarissen en van de examens per vestiging worden jaarlijks in november geüpdatet op basis van aan DUO doorgegeven informatie. Op dat moment worden ook alle docenten gedeactiveerd. Vanaf dat moment ontvangen de docenten dus tijdelijk geen mailings met informatie over hun examenvakken. Het is dan ook van groot belang dat de examensecretaris de gedeactiveerde docenten van zijn vestiging zo snel mogelijk controleert en heractiveert, zodat die docenten geen belangrijke informatie missen. Deze controle en heractivatie zijn nodig om ervoor te zorgen dat de informatie bij de juiste personen terecht blijft komen.

De examensecretarissen ontvangen half november via een mailing van Examenblad.nl het verzoek de docenten te heractiveren en een beschrijving van de werkwijze.

1.3.2 Docenten

In de Septembermededeling (en Maartaanvulling) staat veel informatie die docenten direct aangaat. Direct contact vanuit de examenorganisaties (OCW, Inspectie, CvTE, Cito, DUO) met docenten wordt in toenemende mate belangrijk. De examenmakers houden graag het contact met docenten om het maken en afnemen van de examens te optimaliseren. De (plaatsvervangend) examensecretarissen spelen daar een belangrijke rol in, maar zij krijgen erg veel informatie binnen om te delen met docenten.

Wij roepen daarom de examensecretarissen op via hun persoonlijke pagina zoveel mogelijk docenten met examenklassen te registreren. Het biedt de mogelijkheid voor informatie op maat; docenten kunnen per schoolsoort en vak benaderd worden, zoals bij test- en precorrectie. Uiteraard blijft de (plaatsvervangend) examensecretaris alle mailings ook zelf ontvangen. Onder aan elke mailing is zichtbaar aan wie de mailing is verzonden.

Hebt u als docent nog geen persoonlijke pagina op Examenblad.nl waardoor u de mailings niet rechtstreeks ontvangt, geeft u zich hiervoor dan op bij uw examensecretaris.

1.4 Precorrectie, pre+ correctie en testcorrectie

Precorrectie, pre⁺ correctie en testcorrectie maken deel uit van het Project Ieders Examen dat bedoeld is om docentbetrokkenheid bij de totstandbrenging van centrale examens te vergroten.

Precorrectie

Bij precorrectie maakt een groep docenten bij Cito onder geheimhouding een gedeelte van het centraal examen, kijkt vervolgens het eigen werk na met behulp van het concept-correctievoorschrift en bespreekt dit met collega’s. De voorstellen voor verbetering die hieruit kunnen voortvloeien worden door de vaststellingscommissie van het College voor Toetsen en Examens besproken en waar mogelijk en nodig overgenomen bij het opstellen van het definitieve correctievoorschrift. In februari 2020 zal dit plaatsvinden voor Frans havo en Nederlands havo. De scholen met de betreffende examens ontvangen hierover meer informatie via de mailings vanuit Examenblad.nl.

Pre⁺ correctie

Pre⁺ correctie werkt hetzelfde als precorrectie. De plus in pre⁺ duidt op de mogelijkheid om naast het correctievoorschrift, ook opgaven te bediscussiëren. In oktober 2019 zal dit plaatsvinden voor Frans gl/tl en in november 2019 voor maatschappijkunde kb digitaal. De scholen met de betreffende examens ontvangen hierover meer informatie via de mailings vanuit Examenblad.nl.

Testcorrectie

Bij testcorrectie kijken daartoe uitgenodigde docenten hun leerlingenwerk na met behulp van een voorlopig correctievoorschrift, dat alleen aan hen op de dag van afname beschikbaar wordt gesteld. De volgende dag komen deze docenten samen om met elkaar het leerlingenwerk te bespreken en op basis daarvan aanpassingen te adviseren op het voorlopig correctievoorschrift. De vaststellingscommissie van het College voor Toetsen en Examens bepaalt daarna welke aanpassingen wel of niet worden overgenomen. Deze commissie stelt het definitieve correctievoorschrift vast.

In 2020 vindt testcorrectie plaats bij de centrale examens economie gl/tl, Nederlands gl/tl, scheikunde havo, kunst (algemeen) vwo, maatschappijwetenschappen vwo en Nederlands vwo in het eerste tijdvak. De scholen met de betreffende examens ontvangen hierover meer informatie via de mailings vanuit Examenblad.nl.

1.5 Examenlijn

De Examenlijn is vanaf 1 april via het Examenloket bereikbaar voor correctoren en het LAKS om een fout in een opgave of beoordelingsmodel te melden die een goede correctie van het leerlingwerk in de weg staat.

Om uw meldingen snel te kunnen verwerken en beantwoorden is ook dit jaar het contactformulier ingericht op het doen van één melding. U wordt verzocht uw melding van een zo duidelijk mogelijke argumentatie te voorzien. Contactformulieren met meerdere meldingen kunnen wij helaas niet inhoudelijk behandelen. Op de pagina Examenlijn kunt u lezen waar wij u wel en niet mee kunnen helpen. De deadlines voor het inzenden van meldingen zijn te vinden in de activiteitenplanning.

Voor het corrigeren van de centrale examens is het correctievoorschrift inclusief de algemene en vakspecifieke regels leidend. Toch kan het voorkomen dat u het correctievoorschrift onduidelijk vindt, waardoor een goede correctie lastig wordt. Komt u na overleg met collega's tot de conclusie dat de onduidelijkheid een onvolkomenheid betreft, dan horen wij dat graag via het contactformulier.

Heeft u evaluatieve opmerkingen op een opgave en/of een examen, dan kunt u die ook via het contactformulier doorgeven. Deze gaan mee naar de evaluatiebespreking van de desbetreffende vaststellingscommissie en worden door de Examenlijn niet individueel beantwoord.

2 Rooster

2.1 Eerste tijdvak

Het rooster centraal examen 2020 (incl. de examenduur) is op 16 april 2018 vastgesteld.

Op Examenblad.nl is het rooster ook als interactief rooster gepubliceerd.

NB In het meest ingrijpende noodscenario kunnen één of meer centrale examens worden uitgesteld en kan het eerste en tweede tijdvak zich uitstrekken tot het moment van de aanvang van de vroegste zomervakantie (aanvangsdatum 4 juli 2020). Het is daarom aan te raden dat de directeur de kandidaten erop attendeert dat het niet verstandig is vóór 4 juli 2020 een vakantie te plannen.

2.2 Tweede tijdvak

De duur van de centrale examens in het tweede tijdvak is gelijk aan de overeenkomstige examens in het eerste tijdvak.

De centrale examens in het tweede tijdvak starten op 15 juni (schriftelijke examens). Op 18 juni vinden de centrale examens plaats in de vakken die in het tweede tijdvak als aangewezen vakken door het College voor Toetsen en Examens worden afgenomen, zie ook paragraaf 11.2.

Roosters tweede tijdvak 2020

2.3 Derde tijdvak

De roosters voor het derde tijdvak zijn vanaf februari beschikbaar op de website van DUO.

3 Toegestane hulpmiddelen

3.1 Regeling toegestane hulpmiddelen

De toegestane hulpmiddelen bij het centraal examen 2020 zijn geregeld in de ‘Regeling toegestane hulpmiddelen voor de centrale examens VO 2020’, met de volgende specifieke bijlagen:

• Bijlage 1A: hulpmiddelen centraal examen vmbo 2020
• Bijlage 1B: hulpmiddelen centraal examen havo en vwo 2020

3.2 Spellingcontrole

De spellingcontrole mag worden gebruikt bij centrale examens waarbij de spelling niet wordt beoordeeld. Als de computer als schrijfgerei wordt ingezet bij de centrale examens Nederlands bb papier, kb papier, gl/tl, havo en vwo dient de spellingcontrole bij niet-dyslectische kandidaten uitgeschakeld te zijn. Aan kandidaten met een deskundigenverklaring omtrent dyslexie volgens artikel 55 van het Eindexamenbesluit VO, mag het gebruik van spellingcontrole wel worden toegestaan.

4 Computers en examens

4.1 Facet en brochures

De volgende digitale centrale examens en toetsen worden in Facet aangeboden:

• de flexibele en digitale centrale examens bb en kb (‘BB- en KB-flex’)
• de centrale examens kunstvakken (zie paragraaf 4.3);
• de minitoetsen in de cspe’s (zie paragraaf 5.7.6);
• een aantal opdrachten bij de cspe’s BWI, PIE en Groen (zie paragraaf 5.7.7)

Hierover zijn de volgende brochures uitgebracht:

In schooljaar 2019-2020 zal gewerkt worden met Facet 8. Zie het document ‘Digitaal toetsen en examineren: Facet en cspe-applicaties’ voor de aandachtspunten bij Facet 8.

Afnameclients

Er wordt gewerkt met de bcld-afnamespeler (bcld = bootable client lock down). De systeemeisen voor Facet 8 met bcld staan vermeld op de website van DUO.

De bcld-client werkt niet in zogeheten VDI-omgevingen (VDI = Virtual Desktop Infrastructure). Scholen die werken met VDI moeten, voordat zij examens in Facet afnemen, contact hebben gehad met de helpdesk Facet.

4.2 Flexibele en digitale CE’s bb en kb (‘BB- en KB-flex’) of papieren CE’s bb en kb

Het examenjaar 2020 is opnieuw een keuzejaar waarin alle vmbo-scholen voor de algemene vakken bb en kb kunnen kiezen tussen ‘BB- en KB-flex’ en papieren CE’s met vaste afnametijdstippen.

Vooruitblik aangewezen vakken papieren CE’s bb en kb

Naar verwachting zullen alle papieren CE’s bb en kb in 2020 in het tweede tijdvak worden afgenomen als aangewezen vak (zie ook paragraaf 11.2).

4.3 Centrale examens in de kunstvakken

Kunstvakken vmbo, havo en vwo standaard in Facet

De centrale examens muziek gl/tl, havo en vwo, kunst (algemeen) havo en vwo en dans gl/tl en drama gl/tl worden in 2020 standaard met Facet afgenomen.

De wijze van afname is voor Facet hetzelfde als met Autoplay. In Facet worden alleen de bronnen en de vragen getoond. Bij muziek gl/tl, havo en vwo, dans gl/tl en drama gl/tl schrijft de kandidaat de antwoorden in de uitwerkbijlage en bij kunst (algemeen) havo en vwo op eigen papier.

Docenten kunnen voor de correctie deze examens inzien via de online oefenomgeving van Facet (oefenen.facet.onl).

Zie de brochure ‘Centrale examens kunstvakken in Facet 2020’.

Verklanking

Voor de kunstvakexamens in Facet geldt dit examenjaar dat alleen kandidaten met een leesbeperking verklanking mogen gebruiken. Het is belangrijk dat kandidaten met een leesbeperking in de Proef op de Som ook met de verklankingssoftware in Facet oefenen zoals vermeld in de brochure ‘Centrale examens kunstvakken in Facet 2020’.

Fall-back

Voor het geval dat scholen om technische redenen onverhoopt de centrale examens voor de kunstvakken niet in Facet kunnen afnemen, is er een fall-back, namelijk Autoplay*. Zie voor meer informatie de brochure ‘Centrale examens kunstvakken in Facet 2020’.

In april ontvangen scholen met kunstvakexamens in Facet een verzoek om te verklaren dat zij dit examenjaar de betreffende examens in Facet afnemen en alleen in geval van nood gebruik maken van de fall-back van een examen.

*gewijzigd door de redactie van Examenblad.nl n.a.v. de mailing hierover d.d. 21 januari 2020.

4.4 Computergebruik bij de cspe’s

Behalve Facet, dat nodig is voor de minitoetsen, wordt bij de praktijkopdrachten van de cspe’s ook op andere manieren gebruik gemaakt van de computer.

Voor de profielvak-cspe’s BWI, Groen en PIE worden voor één onderdeel meerdere opdrachten in Facet aangeboden. Meer informatie hierover vindt u in de vakspecifieke mededelingen op de betreffende examenpagina’s die te benaderen zijn via paragraaf 5.7.7.

Wij hebben van diverse scholen signalen ontvangen dat zij tijdens de lessen gebruikmaken van online-applicaties. Wij staan daarom vanaf dit schooljaar onder voorwaarden toe om deze applicaties ook tijdens de afname van de cspe’s te gebruiken, zie het document ‘Digitaal toetsen en examineren: Facet en cspe-applicaties’.

5 Mededelingen per vak

Examenprogramma's en syllabi

Voor de voorbereiding van kandidaten op het centraal examen is naast het examenprogramma de syllabus essentieel.

Voor het schoolexamen is het examenprogramma bindend. SLO publiceert handreikingen voor de uitwerking van het examenprogramma in het schoolexamen. Deze handreikingen zijn niet bindend.

• Handreikingen schoolexamens havo/vwo
• Handreikingen schoolexamens vmbo

5.1 Pilot-CE’s

In examenjaar 2020 zijn er geen pilot-CE’s.

5.2 Bezem-CE’s

De volgende vakken kennen in 2020 een bezemexamen:

• maatschappijwetenschappen vwo, vanwege een nieuw examenprogramma dat in 2020 voor het eerst regulier wordt geëxamineerd;
• management en organisatie havo, vanwege het nieuwe vak bedrijfseconomie dat in plaats is gekomen van management en organisatie en dat in het havo in 2020 voor het eerst wordt geëxamineerd.

Deze bezemexamens zijn gebaseerd op de syllabus van 2019.

5.3 Antwoordbladen moderne vreemde talen

De antwoordbladen van de (papieren) centrale examens moderne vreemde talen worden in hetzelfde pakket als de andere examendocumenten aan de scholen op papier verstuurd. Het antwoordblad is een officieel examendocument, dat bij de afname van het examen gebruikt moet worden.

5.4 Centrale examens met kleurendruk

Vanaf het examenjaar 2020 worden de papieren centrale examens aardrijkskunde bb, kb en gl/tl voor alle tijdvakken in kleur aangeboden. Van het centrale examen aardrijkskunde gl/tl is een voorbeeldexamen met kleuren beschikbaar, zodat kleurenblinde kandidaten kunnen oefenen.

Als er scholen zijn die de papieren centrale examens aardrijkskunde bb en/of kb afnemen (in 2019 was dat niet het geval), zullen deze in december door Cito benaderd worden, met de vraag of zij kleurenblinde kandidaten hebben. Als dat zo is, worden er ook voorbeeldexamens met kleuren voor aardrijkskunde bb en kb beschikbaar gesteld.

Bij de examens aardrijkskunde havo en vwo kent de bijlage (het bronnenboekje) voor alle tijdvakken een kleurendruk. Het centraal examen aardrijkskunde havo 2020 bevat een extra kleurenbijlage in de vorm van een kaartenkatern. In dit katern zijn kaarten overgenomen uit atlassen. Deze bijlage is nodig omdat voor het centraal examen aardrijkskunde havo de Grote Bosatlas niet langer als hulpmiddel gebruikt mag worden.

De centrale examens aardrijkskunde van 2019 zijn goede voorbeelden van wat het werken met kleur vermag. Daarnaast ontvangen havo/vwo-scholen voorbeeldkaartkaternen, zie het nieuwsbericht van 14 juni 2019 op Examenblad.nl.

In paragraaf 4.6 van de ‘brochure kandidaten met een beperking’ is beschreven hoe scholen in dezen met kleurenblinde leerlingen dienen om te gaan.

5.5 Instructie voor de examinator centraal praktisch examen beeldende vorming vmbo

De ‘Instructie voor de Examinator’ is, samen met de vakspecifieke informatie, gepubliceerd op de examenpagina op Examenblad.nl.

5.6 Mededelingen per vak centrale examens vmbo algemene vakken, havo en vwo

In onderstaande tabel wordt door middel van links verwezen naar de desbetreffende examenpagina’s waar onder meer de syllabi en de vakspecifieke informatie met eventuele bijlagen zijn gepubliceerd.

De vakspecifieke informatie kan wijzigingen bevatten ten opzichte van het voorgaande jaar. Zowel de docent als de (plaatsvervangend) examensecretaris moet hiervan op de hoogte zijn.

Bij de vakken waarvan de vakspecifieke informatie bij publicatie van de Maartaanvulling wijzigingen bevat ten opzichte van de Septembermededeling, staat in onderstaande tabel (v2) vermeld.

De syllabi gelden voor het CE van het jaar 2020. Syllabi van de jaren vóór 2020 zijn niet meer geldig, behalve voor de bezemexamens. De veranderingen ten opzichte van de syllabi 2019 zijn in deze syllabi geel gemarkeerd. Een aantal syllabi 2020 is nader vastgesteld. De aanpassingen ten opzichte van de eerder vastgestelde syllabus zijn in een nader vastgestelde syllabus blauw gemarkeerd. De vakken met nader vastgestelde syllabi zijn herkenbaar aan een asterisk (*) in onderstaande tabel.

Leeswijzer globale examenprogramma’s vmbo

Het is gebleken dat de lay-out van de globale examenprogramma’s vmbo onduidelijkheid kan creëren over wat wel en niet tot de centraal examenstof behoort. Zie voor uitleg de leeswijzer globale examenprogramma’s.

# kunst (beeldende vormgeving/dans/drama/muziek/algemeen)

*syllabus is nader vastgesteld

5.7 Beroepsgerichte vakken vmbo

5.7.1 Bijzondere aandachtspunten

Werken met twee profielvak-cspe’s

Bij de profielvakken wordt gewerkt met twee versies van ieder cspe: versie rood en versie blauw.

De (plaatsvervangend) examensecretaris verneemt via Examenblad.nl welke versie bij de eerste afname gebruikt moet worden. Is versie rood aangewezen voor de eerste afname, dan moet bij de herkansing versie blauw worden gebruikt, en omgekeerd.

Examenblad.nl kent een speciale brochure ‘Werken met twee profielvak-cspe’s’. Deze staat in de vorm van een link op de examenpagina van elk afzonderlijk profielvak. Op de examenpagina van elk profielvak vindt u daarnaast actuele en relevante informatie, alle bijzonderheden en documenten met betrekking tot de afnames van de profielvak-cspe’s.

Het profielvak-cspe in leerjaar 3 of in leerjaar 4?

Uit de toets- en itemanalyse die Cito op basis van de Wolf-gegevens gemaakt heeft, is de afgelopen jaren gebleken dat derdejaars kandidaten gemiddeld genomen minder goede resultaten boeken dan vierdejaars. In het ‘Overzicht resultaten profielvak-cspe’s’ is te zien hoe deze verschillen bij de profielvak-cspe’s van 2017, 2018 en 2019 hebben uitgepakt.

Inmiddels is de nodige ervaring opgedaan met de herkansing van kandidaten die de eerste afname in leerjaar 3 hebben gedaan. Mede op basis van de ervaringen in 2017 hebben verreweg de meeste scholen in 2018 en 2019 bij de eerste afname in leerjaar 3 ervoor gekozen de herkansing voor deze kandidaten te plaatsen in leerjaar 4.

Een gl-kandidaat doet er uiteraard goed aan om eerst de uitslag na het eerste tijdvak van leerjaar 4 af te wachten en daarna te besluiten of hij zijn recht op herkansing uitoefent op het cspe dan wel op het centraal examen in een algemeen vak. Zie ook de brochure ‘Werken met twee profielvak-cspe’s’.

5.7.2 Aanlevering van de cspe’s

De school ontvangt op drie tijdstippen een zending met (papieren en/of digitale) examendocumenten. Zie voor afleverdata de ‘Activiteitenplanning centrale examens vo 2020’.

Zending A

Zending A van het cspe bevat een ‘grijze vlekken exemplaar’ van de opgavenboekjes per onderdeel (inclusief bijlagen en uitwerkbijlagen), zie ook paragraaf 5.7.4. In deze ‘grijze vlekken exemplaren’ is alleen de informatie zichtbaar, die noodzakelijk is voor de voorbereiding op de afname van het profielvak-cspe. Informatie die bij de voorbereiding niet nodig is, is onleesbaar gemaakt door deze met een grijze vlek te bedekken.

Zending A bevat de grijze vlekken versie voor zowel versie rood als versie blauw en de specifieke Instructie voor de Examinator per onderdeel van beide versies.

Deze zending is bestemd voor de examinator. Aan de hand van de inhoud stemt de examinator samen met de examensecretaris de organisatie van het cspe af. Als deze zending op 14 februari 2020 nog niet is ontvangen, dient de examensecretaris direct contact op te nemen met Cito, Bedrijfsbureau CE, e-mail: ce-bedrijfsbureau@cito.nl.

Zending B

Deze zending is bestemd voor de examensecretaris en bevat de papieren examendocumenten (opgavenboekjes, uitwerkbijlages en bijlages) in kandidaat-aantallen. Bij problemen dient de examensecretaris direct contact op te nemen met DUO/Examendiensten in Groningen, tel: 050-5997776 of e-mail: examens@duo.nl.

Zending C

Deze zending is bestemd voor de examensecretaris en bevat:

• een dvd (in tweevoud) met de digitale bestanden bij alle profielvak-cspe’s en de handleiding Applicaties profielvak-cspe’s 2020 (zie ook paragraaf 5.7.5);
• twee (papieren) exemplaren van het correctiemodel per onderdeel van elk profielvak-cspe;
• voor de profielvak-cspe’s BWI bb en kb, D&P bb en kb, MVI bb en kb en PIE bb en kb wordt als service daarnaast een digitaal correctiemodel beschikbaar gesteld op de dvd.

Als deze zending op 20* maart 2020 nog niet ontvangen is, dient de examensecretaris direct contact op te nemen met Cito, Bedrijfsbureau CE, e-mail: ce-bedrijfsbureau@cito.nl.

Voor anderen dan de examensecretaris en de desbetreffende examinatoren blijven de examendocumenten geheim. Bij digitale examendocumenten kan de systeembeheerder hierop een uitzondering vormen. Deze moet de ICT-toepassingen bij de cspe’s tijdig voor aanvang van de examens installeren en testen.

*gewijzigd door de redactie van Examenblad.nl n.a.v. de mailing hierover d.d. 3 maart 2020.

5.7.3 Richtlijnen bij de cspe’s

Instructie voor de Examinator

Deze bevat richtlijnen voor geheimhouding, voorbereiding, afname, tijdsduur van de onderdelen, beoordeling en herkansing van de profielvak-cspe’s.

Het algemene deel van de Instructie voor de Examinator is het gehele jaar door beschikbaar op de examenpagina van elk profielvak. Zie voor meer informatie de betreffende examenpagina (zie paragraaf 5.7.7).

Correctievoorschrift

Deze bevat de richtlijnen voor de beoordeling voor het profielvak-cspe. Het algemene deel van het correctievoorschrift is het gehele jaar door beschikbaar op de examenpagina van elk profielvak. Zie voor meer informatie de betreffende examenpagina (zie paragraaf 5.7.7).

Richtlijnen herkansing cspe

Voor de richtlijnen bij herkansing van een profielvak-cspe, zie de Instructie voor de Examinator en hoofdstuk 3 van de brochure ‘Werken met twee profielvak-cspe’s’.

Voor het bepalen van het cijfer van herkansings-cspe en het daarbij gebruiken van de N-L-tool, zie eveneens de brochure ‘Werken met twee profielvak-cspe’s'.

Richtlijnen examentijd cspe

Bij de afname van het cspe gelden richtlijnen voor het omgaan met het begrip examentijd. De ‘richtlijnen examentijd cspe’ hebben invloed op de organisatie, de afname en de beoordeling van het cspe. Op de examenpagina van elk profielvak wordt onder veelgestelde vragen nadere uitleg gegeven over het begrip richttijd per onderdeel. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt aangegeven of en zo ja welke ruimte het begrip richttijd biedt aan elke afzonderlijke school om in te spelen op specifieke afnamecondities.

Het is van belang dat zowel de examensecretaris als de examinatoren tijdig op de hoogte zijn van de richtlijnen.

Aandachtspunt: voorlezen

In hoeverre is voorlezen toegestaan tijdens de afname van het cspe? Lees het antwoord in onderstaand document:

5.7.4 Gebruik kandidaat-exemplaren bij de voorbereiding

Het is van belang dat de examinator voorafgaand aan de afname van het cspe weet wat er in het cspe gevraagd wordt en hoe het afnameproces verloopt. Daarom mag de examinator vanaf tien werkdagen voorafgaand aan de daadwerkelijke start van de afname op zijn school een kandidaat-exemplaar uit zending B inzien en het cspe aan de hand van een kandidaat-exemplaar zelf maken. Zie ook de vakspecifieke informatie, te benaderen via paragraaf 5.7.7.

5.7.5 Overzicht onderdelen en ICT in de profielvak-cspe’s

Het overzicht onderdelen en ICT is vanaf 1 november beschikbaar op de examenpagina per profielvak-cspe, te benaderen via paragraaf 5.7.7.

5.7.6 Afname in Facet

Afname opdrachten in Facet

De examensecretaris ontvangt via een mailing vanuit Examenblad.nl bericht zodra de opdrachten in Facet beschikbaar zijn.

In welke volgorde de opdrachten per onderdeel moeten worden afgenomen is in de specifieke Instructie voor de Examinator per onderdeel aangegeven. Opdrachten af te nemen in Facet kunnen binnen dit kader op een zowel voor de kandidaat als organisatorisch gezien passend moment worden ingepland.

Voor de profielvak-cspe’s PIE, Groen en BWI meerdere opdrachten in Facet

Voor de profielvakken PIE, BWI en Groen worden voor één onderdeel van elk cspe (bb/kb/gl, rood en blauw) meerdere opdrachten in Facet aangeboden. Dit betekent dat de examensecretaris voor dit onderdeel één afname moet inplannen. Daarin zitten zowel de eventuele minitoets als de overige opdrachten.

Meer informatie hierover vindt u in de vakspecifieke mededelingen op de examenpagina per vak.

Mocht de afname in Facet niet goed gaan, dan is er een fall-back beschikbaar. Deze fall-back wordt ook in de vakspecifieke mededelingen beschreven.

Rapport minitoets voor kandidaat vervalt

In Facet zag de kandidaat na inleveren van de minitoets direct in het volgende scherm hoeveel punten hij voor de minitoets had gehaald. Vanaf examenjaar 2020 zal dit scherm niet meer worden getoond. Alleen de afnameplanner kan zien hoeveel punten de kandidaat heeft gehaald.

Inzage in opdrachten gemaakt in Facet

Direct nadat de kandidaat een minitoets heeft gemaakt en ingeleverd, kan de afnameplanner inzien hoe de kandidaat heeft gescoord. Door in de planning op de juiste afname te klikken en vervolgens op Inzien examen-/toetsresultaten, ziet de afnameplanner per kandidaat wat de eindscore is. Deze score moet worden overgenomen in Wolf. Nadat de afname is afgesloten, is inzage in het werk mogelijk via de inzagefunctionaliteit, waartoe de docent toegang verkrijgt via de afnameplanner/examensecretaris.

Bij de overige opdrachten die in Facet worden afgenomen (alleen bij BWI, PIE en Groen) moet worden gecorrigeerd in Facet. Inzage is daar mogelijk nadat de correctie is afgesloten door de corrector.

Voorbeeldopdrachten in Facet

Voorbeeldminitoetsen zijn vanaf half september 2019 beschikbaar in de online oefenomgeving van DUO/Facet (oefenen.facet.onl). Ten behoeve van de Proef op de Som worden daarnaast uiterlijk in februari 2020 inplanbare voorbeeldopdrachten(bij BWI, PIE en Groen) en –minitoetsen in Facet beschikbaar gesteld.

5.7.7 Mededelingen per vak

Bij de vakken waarvan de vakspecifieke informatie bij publicatie van de Maartaanvulling wijzigingen bevat ten opzichte van de Septembermededeling, staat in onderstaande tabel (v2) vermeld.

Profielvak-cspe’s

6 Rekentoets vo

Als gevolg van het vervallen van de wettelijke taak van het College voor Toetsen en Examens rondom de rekentoets, zal er geen nieuwe informatie over de rekentoets verschijnen. Dit betekent het volgende:

• Er is alleen maar informatie over de rekentoets te vinden tot en met jaarring 2019.
• Er zijn geen voorbeeldtoetsen vo meer beschikbaar via de online-oefenomgeving.
• De rekenopgaven 2F en 3F die tot en met 2019 beschikbaar zijn gesteld via de rekenopgaven-etalage blijven beschikbaar.

7 Kandidaten met een beperking

In de brochure ‘Kandidaten met een beperking’ zijn de mogelijkheden en regels uitvoerig beschreven. De brochure bevat drie belangrijke toevoegingen; in hoofdstuk 1 is informatie over de AVG opgenomen en in hoofdstuk 2 staat beschreven wat de planning is om de daisy audio-cd voor leerlingen met dyslexie op een andere wijze te gaan leveren vanaf schooljaar 2020-2021 en in hoofdstuk 2 is in paragraaf 2.2 opgenomen dat bij de afnames van de cspe’s, de leerling met een geldige dyslexieverklaring, gebruik mag maken van een maximale tijdverlenging van 15 minuten per onderdeel.

NB. Sinds dit schooljaar zijn ook de spraaksynthese- en daisy-audio-cd’s van het eerste tijdvak beveiligd met een wachtwoord, zie ook paragraaf 8.3.

AVG

In het kader van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) vraagt het College voor Toetsen en Examens de scholen om geen volledige deskundigenverklaringen, onderzoeksrapporten en andere verslagen van de leerling te versturen. Bij een vraag om welke ondersteuning mogelijk is, is het voor het CvTE belangrijk dat de hulpvraag van de leerling wordt beschreven en waaruit deze hulpvraag voortkomt. Informatie uit een deskundigenverklaring of onderzoeksrapport kan uiteraard (geanonimiseerd!) gebruikt worden om de hulpvraag te verduidelijken.

Volledigheidshalve is hieronder de rol van de inspectie en het CvTE nog een keer vermeld.

Alle aanpassingen in de wijze van examinering, ook standaard aanpassingen als een half uur extra, moeten worden gemeld bij de inspectie. De melding is NIET een vraag om toestemming maar is een handeling om aangepaste examinering te kunnen monitoren. Meldingen in het kader van artikel 55 Eindexamenbesluit VO (kandidaten met een beperking) dienen zo spoedig mogelijk te worden gedaan in het Internet Schooldossier (ISD) van de Inspectie van het Onderwijs.

Als de school constateert dat meer nodig is dan de standaard aanpassing, dan moet de school met het CvTE contact opnemen via het contactformulier. Het CvTE zal dan een aanpassing voorstellen die niet in het standaard pakket voorkomt, maar de belemmeringen door de beperking wegneemt met inachtneming van de eisen van het examen. Ook als binnen de school vragen leven over de mogelijkheden (tenslotte zijn sommige specifieke beperkingen voor een school geen dagelijkse kost), dan kan het zinvol zijn om met het CvTE te overleggen. Dat kan heel tijdig (bij het begin van de bovenbouw, bij het begin van het examenjaar, soms worden vragen al gesteld ten behoeve van een leerling in het eerste leerjaar). Anderzijds is er geen formele einddatum. Het kan immers gebeuren dat belemmeringen pas worden ontdekt bij het begin van de gerichte examenvoorbereiding.

8 Logistiek

8.1 Opgave aantal examenkandidaten en de terugmelding hiervan

Vanaf dit schooljaar kan de examensecretaris de aantallen examenkandidaten doorgeven via een online formulier dat eind september beschikbaar wordt gesteld via Mijn DUO, bij ‘examens en diploma’s’ en vervolgens ‘opgave aantal examenkandidaten’. De deadline hiervoor is 15 oktober 2019. De examensecretaris en directeur worden via een mailing (vanuit Examenblad.nl) geïnformeerd.

Als controle uitwijst dat er nog wijzigingen zijn in het aantal kandidaten dan kan dit tot 1 december worden doorgeven. Het online formulier blijft tot 1 december beschikbaar. Vanaf begin december worden de opgegeven aantallen kandidaten per vak, per schoolsoort gepubliceerd op de persoonlijke pagina van Examenblad.nl.

Let op! U mag alleen examens aanvragen/ontvangen voor de schoolsoorten/vakken waarvoor uw school én een licentie én examenkandidaten heeft.

8.2 Nabestellingen

Als na 1 december blijkt dat er toch iets fout is gegaan bij het doorgeven van het aantal examenkandidaten, neemt de examensecretaris zo spoedig mogelijk contact op met DUO via examens@duo.nl. Een verhoging of verlaging van het opgegeven aantal met één of twee is geen probleem. Er worden altijd meer exemplaren geleverd dan besteld. Zie hiervoor de ‘afrondingstabel eerste tijdvak’.

Cd’s met pdf’s voor spraaksynthese en daisy audio-cd’s kunnen niet worden nabesteld, zie paragraaf 8.3.

8.3 Cd’s met pdf’s voor spraaksynthese en daisy audio-cd’s

Wachtwoorden:

Het beleid rondom de wachtwoorden is ongewijzigd ten opzichte van 2019.

Verpakkingswijze cd’s

De cd’s voor zowel het eerste als het tweede tijdvak zijn verpakt in een kartonnen wallet en geseald met krimpfolie, voorzien van DUO-logo, in een sealbag.

Eerste tijdvak

Er zijn daisy audio-cd’s voor de centrale examens:

Er zijn cd’s met pdf’s voor spraaksynthese voor de centrale examens:

Er zijn GEEN cd’s met pdf’s voor spraaksynthese voor de digitale CE’s bb en kb en de cspe’s.

Bestellen van cd’s

U bestelt de cd’s met pdf’s voor spraaksynthese en daisy audio-cd’s via het ‘Opgaveformulier aantal examenkandidaten’.

Tot 1 december kan de examensecretaris nog wijzigingen van het aantal cd’s op het ‘Opgaveformulier aantal examenkandidaten’ doorgeven aan DUO/Examendiensten. Na 1 december is dat voor wat betreft de cd’s niet meer mogelijk. Van de cd’s worden GEEN nabestellingen geleverd (zie onderstaande informatie).

Levering cd’s ten behoeve van eerste tijdvak

• De cd’s bevatten examendocumenten voor één centraal examen;
• De cd’s maken deel uit van de zending met de papieren CE’s voor het eerste tijdvak;
• De cd’s worden geleverd in de aantallen kandidaten die de examensecretaris heeft opgegeven via het ‘Opgaveformulier aantal examenkandidaten’.
• Van iedere cd ontvangt de examensecretaris sowieso één exemplaar, ook als deze niet zijn besteld.

Als een school na 1 december meer exemplaren nodig heeft dan er zijn besteld, moet de examensecretaris zelf zorgdragen voor de vermenigvuldiging. De examensecretaris neemt hierbij onderstaande richtlijnen voor het kopiëren van cd’s van het CvTE in acht.

Tweede tijdvak

Daisy audio-cd’s

Voor het tweede tijdvak worden uitsluitend daisy audio-cd’s geleverd voor de papieren CE’s Nederlands en Engels.

Cd’s met pdf’s voor spraaksynthese

Voor het tweede tijdvak wordt per schooltype één cd met alle pdf’s voor spraaksynthese geleverd.

Iedere cd is beveiligd met een wachtwoord. De wachtwoorden worden vanaf maandag 15 juni om 7.30 uur beschikbaar gesteld, zie paragraaf 8.5.

Als een kandidaat niet vertrouwd is met spraaksynthese, dan kan een individuele voorleeshulp worden ingezet. Dit zal in het algemeen worden toegepast als een leerling in het eerste tijdvak een daisy audio-cd gebruikte en in het tweede tijdvak een ander vak herkanst dan Nederlands of Engels.

Als vanwege een calamiteit een vervangend CE wordt geleverd, wordt er geen daisy audio-cd geleverd en heeft de kandidaat recht op een individuele voorleeshulp.

8.4 Aflevering examenpakketten

Voor het eerste tijdvak worden de examenpakketten afgeleverd op vrijdag 24 april, maandag 4 mei of woensdag 6 mei 2020 en voor het tweede tijdvak op maandag 8, dinsdag 9 of woensdag 10 juni 2020*.

*gewijzigd door de redactie van Examenblad.nl n.a.v. de mailing hierover d.d. 19 december 2019.

De examens worden met beveiligd transport afgeleverd. De verpakte examenopgaven zijn extra beveiligd met een sealbag. Alle examenpakketten zijn verpakt in dozen met de opdruk DUO.

De examenfraude in mei 2013 heeft de noodzaak onderstreept om de examenpakketten zo kort mogelijk voor de afname op de scholen af te leveren. De afleverdagen voor de cspe’s staan vermeld in paragraaf 5.7.2.

Let op! Het is niet de bedoeling dat de examens na aflevering naar andere locaties worden overgebracht. Een uitzondering geldt voor de bijzondere gevallen, waarvoor toestemming van inspectie nodig is, bijvoorbeeld als een examen door omstandigheden thuis of in een ziekenhuis moet worden afgenomen.

Aflevertijdvenster

De (plaatsvervangend) examensecretaris ontvangt een mailing vanuit Examenblad.nl waarin vermeld staat op welke dag de examenopgaven voor het eerste tijdvak worden afgeleverd. De mailings voor het cpe (vmbo en vwo), de cspe’s en de examenopgaven voor het tweede tijdvak worden uiterlijk een week voor aflevering verzonden. In de mailings staat ook een aflevertijdvenster (bijv. 11.00-14.00 u) en instructies voor de ontvangst en verwerking van de examenpakketten.

Erratumbladen

Erratumbladen worden via Mijn DUO verspreid, tenzij een erratum een te grote omvang kent of te specifiek drukwerk vraagt. Als bij een erratum één of meer bladzijden met examenopgaven in kandidaat-aantallen moeten worden verstrekt, worden deze per koerier, gelijktijdig met de examenopgaven, afgeleverd.

Opgeven extra telefoonnummer

Ten behoeve van de leveringen van de examenpakketten kan een extra telefoonnummer doorgegeven worden. Dit telefoonnummer wordt, in plaats van het standaard telefoonnummer van de vestiging van de school, (alleen) gebruikt voor de communicatie betreffende de aflevering. De examensecretaris kan het nummer op zijn persoonlijke pagina op Examenblad.nl registreren.

Koeriers: Mikropakket óf FedEx/TNT

Alle zendingen met examenpakketten worden door een koerier bezorgd. Mikropakket doet dit voor DUO, FedEx/TNT doet dit voor Cito.

Voor alle DUO-leveringen en de Cito-zendingen die examenopgaven bevatten, overhandigt de chauffeur het pakket alleen aan een door de examensecretaris geregistreerde functionaris (pakketontvanger). Deze persoon moet zich legitimeren met een paspoort, identiteitskaart of een rijbewijs. Meer informatie leest u in de ‘werkwijze ontvangst examenpakketten’.

In de ‘Activiteitenplanning centrale examens 2020’ staat vermeld welke zendingen alleen worden overhandigd aan een daartoe bevoegde functionaris.

8.5 Wachtwoorden

De wachtwoorden worden beschikbaar gesteld aan de (plaatsvervangend) examensecretaris via de persoonlijke pagina op Examenblad.nl onder punt 5. Zie de activiteitenplanning voor de datums.

8.6 Bevestiging van de ontvangst van de examenpakketten

Na iedere verzending van examenpakketten ontvangt de examensecretaris een mailing vanuit Examenblad.nl met het verzoek de ontvangst van de examenpakketten en controle van de levering te bevestigen. De examensecretaris verklaart dan ook dat de examendocumenten op een veilige plaats zijn opgeborgen.

In de ‘Activiteitenplanning centrale examens 2020’ is precies vermeld wanneer de examensecretaris een verzoek om de ontvangst te bevestigen tegemoet kan zien.

8.7 Tijdstip openen verpakking

Examenopgaven eerste en tweede tijdvak (CE’s)

De gesealde examenpakketten dienen intact te blijven tot in de examenruimte voor de start van de zitting. Dat geldt zowel voor de examenpakketten met papieren opgaven voor de centraal schriftelijke examens als voor de daisy audio-cd en de cd met pdf voor spraaksynthese.

Alleen onder strikte voorwaarden kan de gesealde verpakking kort voor de afname worden geopend. Zie de brochure ‘kandidaten met een beperking’ en de richtlijnen voor het kopiëren van cd’s, van het CvTE (paragraaf 8.3).

De problemen van 2019 met de ontbrekende bladzijden in examendocumenten zijn opgelost.

Cspe’s (zending B vanuit DUO/Examendiensten):

De examinator mag een kandidaat-exemplaar uit zending B maximaal tien werkdagen voorafgaand aan de daadwerkelijke start van de afname inzien, zie paragraaf 5.7.4 beroepsgerichte vakken vmbo.

Cpe vmbo:

Het pakket met het magazine, dat eind november wordt geleverd, mag in de eerste week van december worden geopend.

De pakketten met o.a. de examenopgaven (aflevering eind januari) mogen aan het begin van de afnameperiode (zie examenrooster) worden geopend, zie de vakspecifieke informatie te benaderen via paragraaf 5.6.

Cpe vwo:

De pakketten mogen in de eerste week van december worden geopend, zie de vakspecifieke informatie te benaderen via paragraaf 5.6.

8.8 Examendocumenten downloaden via Mijn DUO

Mijn DUO wordt ook gebruikt voor het downloaden van examendocumenten.

Erratumbladen

Erratumbladen worden in principe via Mijn DUO verspreid.

Als bij een erratum één of meer bladzijden met examenopgaven in kandidaat-aantallen moeten worden verstrekt, worden deze per koerier, gelijktijdig met de examenopgaven, afgeleverd.

Noodscenario

Het College voor Toetsen en Examens kan bij een calamiteit besluiten een noodscenario in werking te stellen waarbij in laatste instantie gebruikgemaakt kan worden van Mijn DUO.

In januari 2020 zal de jaarlijkse landelijke test met het downloaden van examendocumenten via Mijn DUO plaatsvinden. Deze jaarlijkse test vindt plaats zodat de opgebouwde routine intact blijft. Uiterlijk een week voor de test ontvangen de (plaatsvervangend) examensecretaris en de directeur via Examenblad.nl een mailing met een vooraankondiging. In onderstaand document vindt u de richtlijnen over de werkwijze met betrekking tot de te downloaden examendocumenten via Mijn DUO.

• Richtlijnen examendocumenten downloaden via Mijn DUO

8.9 Noodscenario flexibele en digitale centrale examens bb en kb

Alle scholen die meedoen aan de flexibele en digitale centrale examens bb en kb (BB- en KB-flex) en die op 25 maart 2020 niet zijn teruggevallen naar papieren centrale examens, krijgen voor zowel bb als kb een terugval-dvd (zie paragraaf 4.8.2 van de brochure ‘Kaders BB- en KB-flex 2020’).

Deze dvd’s bevatten pdf’s van de papieren centrale examens en dienen om bb- en kb-scholen die zich na 25 maart 2020 nog genoodzaakt zien terug te vallen naar papier daartoe maximale ruimte te bieden. De terugval-dvd wordt op woensdag 8 april 2020 vanuit Cito door FedEx/TNT afgeleverd aan de geregistreerde functionarissen.

8.10 Aanlevering schoolexamencijfers en examenresultaten aan DUO

De schoolexamencijfers moeten uiterlijk tien kalenderdagen vóór het centrale examen worden aangeleverd in BRON. De aangeleverde gegevens kunnen tot uiterlijk drie kalenderdagen voor de aanvang van het centrale examen aangepast worden. Daarna kan dit alleen nog met toestemming van de inspectie via een formulier dat opgevraagd kan worden bij het Examenloket.

Schoolexamencijfers algemene vakken

De schoolexamencijfers moeten uiterlijk 26 april 2020 via Mijn DUO worden aangeleverd door middel van het persoonsgebonden nummer. Vanaf half september is er een jaarkalender beschikbaar op de website van DUO onder de titel ‘belangrijke datums’.

Voor de flexibele en digitale centrale examens bb en kb en de cspe’s geldt:

Per vak en per kandidaat moet het cijfer van het schoolexamen tien kalenderdagen voor de start van het betreffende centraal examen zijn doorgegeven aan BRON. Dit cijfer kan nog gewijzigd worden tot drie kalenderdagen voor de afname.

Schoolexamencijfers beroepsgerichte keuzevakken

Voor de beroepsgerichte keuzevakken geldt dat het schoolexamencijfer (dat tevens eindcijfer is) tien kalenderdagen voor het bekendmaken van de N-term van het profielvak-cspe aangeleverd moet worden. Dit jaar is de deadline voor aanleveren 23 mei. Dit cijfer kan nog gewijzigd worden tot 31 mei, want drie kalenderdagen later worden de N-termen beroepsgericht bekendgemaakt.

Voor het aanleveren van de CE-cijfers en de eindcijfers van vakken die met een centraal examen in het voorexamenjaar worden afgesloten, geldt dat deze ook direct in het jaar van afleggen moeten worden aangeleverd in BRON. Van de leerlingen die in de derde klas het cspe afleggen, moet het resultaat ook direct in BRON gemeld worden. Als zij dit jaar al hebben herkanst, kunnen zij volgend jaar niet opnieuw het cspe afleggen. Als zij dit jaar nog niet hebben herkanst, kunnen zij volgend jaar herkansen.

Examenresultaten

De examenresultaten moeten zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen 14 dagen, na de vaststelling van de definitieve uitslag door het bevoegd gezag via Mijn DUO worden aangeleverd door middel van het persoonsgebonden nummer. DUO informeert scholen tijdig over de te volgen procedure, zie ook de ‘Activiteitenplanning centrale examens 2020’.

8.11 Examen in het buitenland

Bij de uitzonderlijke situatie waarin voorzien wordt dat een centraal examen in het buitenland wordt afgenomen, neemt de school voor 1 maart contact op via het Examenloket met de werkgroep examens van de Inspectie van het Onderwijs.

8.12 Bestellen waardepapieren

Tegen betaling levert DUO waardepapieren die ruimschoots voldoen aan de eisen van OCW; optimaal van kwaliteit en niet na te maken of te kopiëren. De benodigde informatie is te vinden op de website van DUO.

8.13 Inwisseling en voorlopige cijferlijst

Het College voor Toetsen en Examens wijst erop dat aan leerlingen die in het voorlaatste of direct daaraan voorafgaande leerjaar een centraal examen of een afsluitend schoolexamen heeft afgelegd in één of meer vakken en vervolgens de school verlaat zonder het eindexamen te voltooien, een ‘voorlopige cijferlijst’ uitgereikt dient te worden, uitsluitend op officieel waardepapier. De afdeling Staatsexamens vo vraagt als inwisselende instantie naar dit waardedocument. Zie hiervoor artikel 52c van het Eindexamenbesluit VO.

De voorlopige cijferlijst moet voldoen aan de eisen zoals gesteld in de Regeling modellen diploma’s VO, artikel 5 Modellen voorlopige cijferlijsten vwo, havo en vmbo (bijlagen 4a, 4b, 4c, 4c1 en 4c2).

In de bijlage ‘Richtlijnen voor het invullen van de modellen en beveiligen waardepapier’ onder de kop ‘voorlopige cijferlijst’ wordt nadere uitleg gegeven.

Indien de kandidaat een centraal examen, een afsluitend schoolexamen in een of meer vakken heeft afgelegd in het voorlaatste leerjaar en vervolgens de school verlaat zonder het eindexamen te voltooien, ontvangt hij een ‘voorlopige cijferlijst’. De resultaten van die vakken moeten zijn aangeleverd in BRON. Een voorlopige cijferlijst wordt dus uitgereikt voordat de uitslag van het betreffende eindexamen definitief kan worden vastgesteld (artikel 52c van het Eindexamenbesluit VO). Op basis van de voorlopige cijferlijst kan de nieuwe school het onderwijsprogramma van de kandidaat vaststellen.

9 Correctie

9.1 Pooling tweede correctie

De koppeling van de scholen voor de uitvoering van de tweede correctie, de pooling, wordt verricht door DUO/Examendiensten op basis van de door de scholen opgegeven aantallen kandidaten per schoolsoort per vak. Nadat de koppeling in maart bekend is gemaakt aan de scholen, wijst het bevoegd gezag van de school, conform artikel 36 Eindexamenbesluit VO de gecommitteerde(n) aan. Deze aanwijzing maakt het bevoegd gezag bekend aan die scholen waarvoor zij de tweede correctie verzorgen. Dit kan ook via Wolf. Het geregistreerde postadres wordt vermeld op het overzicht tweede correctie op de persoonlijke pagina (zie paragraaf 1.3.1).

Bij onvoorziene omstandigheden die leiden tot een probleem met de pooling van de tweede correctie kan de examensecretaris contact opnemen met DUO/Examendiensten via examens@duo.nl.

9.2 Publicatie correctievoorschriften

De correctievoorschriften van de schriftelijke examens worden na afname gepubliceerd.

Bij de papieren centrale examens bb en kb worden de cv’s via een mailing vanuit Examenblad.nl verspreid onder de examensecretarissen en de geregistreerde docenten van de desbetreffende scholen. Dit gebeurt vanwege de geringe aantallen leerlingen en het mogelijke hergebruik van opgaven als een examen door nul kandidaten is afgelegd.

Ochtendzittingen:

De correctievoorschriften van de ochtendzittingen worden gepubliceerd om 14.00 uur.

Middagzittingen:

De correctievoorschriften van de middagzittingen vmbo worden gepubliceerd om 16.00 uur;

De correctievoorschriften van de middagzittingen havo/vwo worden gepubliceerd om 17.00 uur (ook bij centrale examens die om 16.00 uur zijn afgelopen).

Het moment van publiceren houdt verband met examenzittingen voor kandidaten met tijdverlenging en mogelijke quarantainesessies. Bij vakken waar testcorrectie plaatsvindt, geldt een ander publicatiemoment van het correctievoorschrift.

Vakken met testcorrectie

Voor de centrale examens economie gl/tl, Nederlands gl/tl, scheikunde havo, kunst(algemeen) vwo, maatschappijwetenschappen vwo en Nederlands vwo eerste tijdvak voert het College voor Toetsen en Examens in samenwerking met de respectievelijke vakinhoudelijke verenigingen een testcorrectie uit, zie paragraaf 1.4.

Deze testcorrectie heeft consequenties voor het moment waarop alle docenten het definitieve correctievoorschrift krijgen. Het tijdschema is als volgt:

De correctievoorschriften van de centrale examens die in het tweede tijdvak als aangewezen/geheim vak worden afgenomen, worden niet gepubliceerd.

9.3 Nadere informatie over de correctie

Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift dat deel uitmaakt van wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. Algemene regel 3.3 van het correctievoorschrift geeft de corrector echter ook ruimte.

Als de corrector van mening is dat het correctievoorschrift een onvolkomenheid bevat, neemt hij contact op met de Examenlijn via het contactformulier van het Examenloket.

9.3.1 Notities van de corrector op het gemaakte werk

Notities van de corrector op het gemaakte werk

• Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht.
• Er is geen standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten.
• Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht.
• Scholen kunnen binnen de ruimte die de regelgeving biedt afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes hierin maken.

De oorspronkelijke formulieren DI-200/201 worden sinds tien jaar niet meer geleverd/voorgeschreven door de overheid (DUO). Wanneer een variant van dit formulier (bijvoorbeeld een print vanuit Wolf of vanuit het school- administratiepakket) door scholen tot formulier aangewezen wordt, valt dat onder de eigen keuzes van de school. De overheid schrijft dus de vorm niet meer voor en levert met betrekking tot die eigen keuzes van scholen geen voorgeschreven invulinstructie.

Met het oog op de kwaliteit van de tweede correctie is artikel 42 (eerste lid) in het Eindexamenbesluit VO opgenomen. Artikel 42 laat onverlet dat eerste en tweede corrector overeen kunnen komen de scores, zoals door beiden vastgesteld, te middelen.

Zie ook paragraaf 12.1 protocollen en paragraaf 9.5.

9.3.2 Adviestabel correctietijd

De adviestabel correctietijd is opgesteld om ervoor te zorgen dat het na te kijken examenwerk tijdig bij de tweede corrector is en dat de eerste corrector het weer tijdig retour krijgt. De sociale partners hebben ons gevraagd de tabel via Examenblad.nl onder uw aandacht te brengen. U kunt de tabel vinden via onderstaande link.

• Adviestabel opsturen examenwerk

9.3.3 Vervolg pilot prikbord Engels

Na evaluatie is besloten het prikbord zoals in 2019 weergegeven te handhaven voor 2020. Op de prikborden Engels vmbo-gt, havo en vwo zijn alleen veelgestelde vragen die passen onder kopjes als moeilijkheidsgraad, tekstselectie, correctieregelgeving, onderliggende principes van de examens en dergelijke.Deze veelgestelde vragen zijn geselecteerd op basis van opmerkingen van correctoren die de afgelopen jaren zijn binnengekomen. Op deze manier worden antwoorden op vragen die bij correctoren leven op een overzichtelijke wijze gepresenteerd. De veelgestelde vragen bieden zo hulp bij de correctie van niet alleen die éne examenvraag, maar bij de correctie van meerdere examenvragen. Het prikbord wordt zo nodig tijdens de examenperiode 2020 aangevuld. U kunt op het prikbord aangeven dat u op de hoogte wilt blijven van eventuele aanvullingen van het prikbord. De prikborden zijn te vinden via de examenpagina’s op Examenblad.nl.

9.3.4 Discussie-bbf’s voor digitale CE’s

Bij de digitale CE’s wiskunde kb en aardrijkskunde kb is in 2018 voor het eerst gewerkt met zogeheten discussie-bbf’s (bbf = besloten en beveiligd forum). Binnen een bbf kunnen docenten discussiëren over opgaven die nog onder geheimhouding vallen. De opgave die het onderwerp van gesprek is, wordt op het forum ook daadwerkelijk getoond. De ervaringen hiermee zijn ronduit positief.

Deze pilot is in 2019 uitgebreid met wiskunde bb, aardrijkskunde bb, Nederlands bb en kb, Engels bb en kb en economie bb en kb. In 2020 wordt deze pilot verder uitgebreid tot alle vakken van de flexibele en digitale CE’s voor bb en kb.

Om toegang tot het discussie-bbf te verkrijgen is het nodig dat de examensecretaris – als dat nog niet is gebeurd - de docent heeft geregistreerd via de persoonlijke pagina op Examenblad.nl. De examensecretaris dient vervolgens de afnamedatum(s) van de docent aan te geven. Via een mailing vanuit Examenblad.nl wordt de examensecretaris gedetailleerd geïnformeerd. Hetzelfde geldt voor de docenten. Deze mailings zijn gepland voor half februari.

9.4 Errata en aanvullingen

9.4.1 Errata

In het drukwerk van de papieren centrale examens kunnen fouten voorkomen. Daarom worden de complete examens en correctievoorschriften ook nog gescreend als de producten eenmaal gedrukt zijn.

Mocht er dan een fout worden geconstateerd (berucht voorbeeld: verschoven lijnen in een natuurkundeopgave) dan geeft het College voor Toetsen en Examens een erratum uit dat aan alle leerlingen bekend moet worden gemaakt. Voor afname is dus al bekend voor welke vakken een erratum geldt.

9.4.2 Aanvullingen

Leerlingen mogen geen nadeel ondervinden van een foutieve of onvolkomen vraag, antwoord of vraag-antwoordcombinatie. De aanvulling is een instrument om daarvoor te zorgen. Dat kan door middel van een inhoudelijke aanvulling om het correctievoorschrift te verbeteren of te verduidelijken of door het neutraliseren van een vraag (alle scorepunten toekennen).

Er zijn verschillende manieren om met de aanvulling een verbetering of verduidelijking te bewerkstelligen. Dat kan door:

• een nadere toelichting op het eerder gegeven antwoord in het correctievoorschrift;
• een vermelding dat een bepaalde interpretatie ook goed kan worden gerekend;
• een aanpassing van het beoordelingsmodel.

Zowel vragen van LAKS als vragen die via het Examenloket binnenkomen, zijn hierbij van belang. Het College voor Toetsen en Examens beslist zo spoedig als mogelijk, met als streven binnen vier werkdagen na de afname, of een aanvulling uitgaat via Examenblad.nl. De dag na de afname geldt als eerste werkdag, weekenden en feestdagen tellen niet mee. Een aanvulling die als doel heeft een vraag te neutraliseren kan ook nog ná vier werkdagen worden gedaan.

• Beschrijving van de procedure aanvulling op het correctievoorschrift

9.5 Geschil over vaststelling score centrale examens

In artikel 42 lid 1 van het Eindexamenbesluit VO staat aangegeven dat de examinator en de gecommitteerde in onderling overleg de score voor het centraal examen vaststellen. Mochten de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator.

Van belang hierbij is dat het correctievoorschrift bindend is. Aanvullende afspraken, die soms door bepaalde vakgroepen of bijeenkomsten van correctoren worden gemaakt, zijn ondergeschikt aan het correctievoorschrift en hoeven niet geaccepteerd te worden.

Indien het geschil met inachtneming van de hiervoor genoemde richtlijnen alsnog niet kan worden beslecht, wordt hiervan via het Examenloket melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie zal vervolgens in overleg met het bevoegd gezag erop aandringen dat zij verdere interne acties ondernemen om toch tot overeenstemming te komen. Hierbij kan gedacht worden aan het collegiaal consulteren van een onafhankelijke vakdocent binnen hetzelfde bestuur.

Bij zeer hoge uitzondering kan de inspectie een onafhankelijke derde corrector aanwijzen. De bevoegde gezagen moeten zich hierbij realiseren dat het volledige examenwerk opnieuw gecorrigeerd wordt en de correctie van deze onafhankelijke corrector in de plaats komt van de eerdere beoordelingen. Het is niet uitgesloten dat de vaststelling van de uitslag voor alle kandidaten van het betreffende vak vertraging oploopt.

9.6 Handreiking geschil score centrale examens na inzage

Het Eindexamenbesluit VO geeft in artikel 42 regels over de vaststelling van de score door de eerste en tweede corrector. Dit betreft de situatie voorafgaand aan de vaststelling van het cijfer. Het Eindexamenbesluit VO voorziet niet in een regeling voor de situatie ná vaststelling van het cijfer. In toenemende mate blijken leerlingen na inzage van het examenwerk op grond van artikel 57 van het Eindexamenbesluit VO bezwaar te willen maken tegen de vastgestelde score en daarmee tegen het vastgestelde eindcijfer voor het centraal examen. Scholen moeten zelf bepalen hoe om te gaan met een geschil over de correctie van een examen waarvan het cijfer is vastgesteld. De inspectie, het ministerie van OCW en het College voor Toetsen en Examens hebben daar geen rol in. De handreiking ‘Geschil score centraal examen’ biedt een suggestie voor scholen hoe met een geschil om te gaan.

10 Normering

10.1 Gegevensverzameling via elektronische weg

De normering van de centrale examens wordt mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Daarom is het van belang dat docenten van zoveel mogelijk kandidaten de deelscores met Cito uitwisselen.

Voor de cse’s, cpe’s en cspe’s leveren scholen hiervoor de gegevens aan via Wolf.

Voor de afnames in Facet worden de gegevens automatisch uitgewisseld. Bij examens met alleen gesloten vragen gebeurt dit zodra de afnameleider de afnamegroep afsluit en bij examens met correctie zodra de corrector de correctie afsluit.

Wolf

In principe wordt de examensecretaris aangeschreven als accountbeheerder voor Wolf. Mocht het voor een school beter uitkomen om de rol van accountbeheerder te delegeren aan een ander dan de examensecretaris, registreert de examensecretaris dat via de persoonlijke pagina op Examenblad.nl.

In de week van 13 t/m 17 januari ontvangt de examensecretaris een mailing inzake het aanwijzen van een Wolf-accountbeheerder anders dan de examensecretaris. Deze mutatie kan in de periode 20 januari t/m 21 februari* worden ingevoerd.

*gewijzigd door de redactie van Examenblad.nl n.a.v. de mailing hierover d.d. 6 februari 2020.

De scholen die cspe’s afnemen, ontvangen in de week van 9 t/m 13 maart informatie en de toegangscode om Wolf in te richten. De scholen die alleen cse’s/cpe’s afnemen ontvangen deze gegevens in de week van 30 maart t/m 3 april.

Cspe’s en papieren CE’s

Ook in 2020 wisselen scholen afnamegegevens uit van de alfabetisch eerste vijf kandidaten (in sommige gevallen tien, of alle kandidaten) via Wolf. Het gevraagde aantal kandidaten per examen staat vermeld in het correctievoorschrift en wordt ook vermeld op de wolfsite wolf.cito.nl onder inzenddata.

Heeft uw school voor een bepaald examen minder kandidaten dan het gevraagde aantal, wissel dan de afnamegegevens uit van alle kandidaten die dat examen hebben afgelegd.

Zijn er meer kandidaten dan het gevraagde aantal, wissel dan bij voorkeur de gegevens uit van alle kandidaten, maar in elk geval van de alfabetisch eerste kandidaten tot het gevraagde aantal bereikt is. Wij verzoeken correctoren ten behoeve van de evaluatie van de examens bij vragen die een examenkandidaat niet heeft beantwoord een ‘N’ in te voeren. ‘N’ staat voor ‘Niet beantwoord’.

De uiterste data voor het accorderen van de uit te wisselen gegevens staan per examen vermeld in het correctievoorschrift, op de wolfsite wolf.cito.nl onder belangrijke data en in de ‘Activiteitenplanning centrale examens 2020’.

Profielvak-cspe’s in Wolf

Scores van kandidaten voor profielvak-cspe’s die uiterlijk 13 mei door de examinator in Wolf zijn geaccordeerd, worden gebruikt bij de normering. Scores geaccordeerd in Wolf voor 9 juni worden meegenomen bij het genereren van de groepsrapportage. Gegevens van afnames van profielvak-cspe’s na 9 juni zou Cito ook graag via Wolf ontvangen. Deze gegevens zijn van belang bij de verdere ontwikkeling van de profielvak-cspe’s.

Vervolg onderzoek prestatie-eis via Wolf

De komende jaren willen we onderzoeken wat naar de mening van het onderwijsveld een redelijke prestatie-eis (gemiddeld cijfer en percentage onvoldoende) voor de verschillende centrale examens is. Als onderdeel van dit onderzoek is in 2018 en 2019 een pilot uitgevoerd bij 11 vakken. Op dit moment vindt analyse en evaluatie van de onderzoeksmethode plaats. Nadere informatie hierover volgt op een later moment via Examenblad.nl.

Uitwisseling afnamegegevens tweede tijdvak

Via Wolf wisselen de scholen ook de afnamegegevens uit van de tweede tijdvak kandidaten. De uiterste datum voor het accorderen van de uit te wisselen gegevens van het tweede tijdvak is maandag 22 juni.

Wolf en de AVG

Via Wolf verzamelt Cito afnamegegevens. Dat gebeurt ten behoeve van de normering van de centrale examens.

Een zorgvuldige normering dient een algemeen belang en derhalve is er volgens de Algemene Verordening Gegevensverwerking (AVG) voor de gegevensuitwisseling ter ondersteuning van de normering geen overeenkomst met de school nodig.

Dat ligt anders bij de aanvullende dienstverlening die via Wolf mogelijk is, zoals de mogelijkheid om

• •over de uitgewisselde gegevens groepsrapportages te ontvangen;
• •gegevens uit te wisselen met de school voor tweede correctie;
• •de tweede correctie via Wolf af te handelen;
• •vastgestelde en gefiatteerde scores uit te wisselen met het leerlingadministratiesysteem.

Voor deze aanvullende dienstverlening moet Cito de gegevens van de school bewerken en dat kan niet zonder instemming van de school. In maart worden de scholen hierover via een mailing vanuit Examenblad.nl geïnformeerd.

10.2 Kenmerken van centrale examens

Jaarlijks worden bepaalde kenmerken van de centrale examens, zoals het aantal vragen en het maximale aantal scorepunten per vraag gepubliceerd op cito.nl. Dit gebeurt gelijktijdig met de publicatie van de examengegevens ten behoeve van Wolf. Voor de voorbereiding van de kandidaten heeft deze informatie overigens geen waarde.

10.3 Bekendmaking N-termen

Bekendmaking normering beroepsgerichte vakken

De N-termen van de beroepsgerichte vakken worden bekendgemaakt op woensdag 3 juni 2020 om 8.00 uur.

Eerste tijdvak

De N-termen vmbo, havo en vwo van het eerste tijdvak worden bekendgemaakt op woensdag 10 juni 2020 om 8.00 uur.

Tweede tijdvak

De N-termen voor het tweede tijdvak worden bekendgemaakt op vrijdag 26 juni 2020 om 8:00 uur.

10.4 Vaststelling van het CE-cijfer

Het CE-cijfer wordt door de school vastgesteld volgens de ‘Regeling omzetting scores in cijfers centrale examens’.

Bij de ‘aangewezen vakken’ en het derde tijdvak krijgen de scholen het resultaat als cijfer toegezonden. Er hoeft daarbij geen omzetting van score naar cijfer meer plaats te vinden, zie ook paragraaf 11.6.

10.5 Bevraging van docenten naar oordeel over examen

In Wolf wordt bij de centrale examens van het eerste tijdvak een korte vragenlijst aangeboden aan docenten. De resultaten daarvan geven een eerste globaal beeld van hoe het examen door docenten beoordeeld is. De resultaten van de korte vragenlijst worden opgenomen in het jaarlijkse examenverslag van Cito en kunnen aanleiding zijn om bij een bepaald examen een volgend jaar een uitgebreide vragenlijst in te zetten.

Uitgebreide bevraging vindt dit jaar plaats voor de volgende examens:

• -scheikunde havo
• -biologie havo
• -natuurkunde havo
• -maatschappijwetenschappen havo
• -Nederlands havo

De uitgebreide vragenlijst heeft een invultijd van ongeveer tien minuten. De resultaten van deze vragenlijst worden, met het oog op de verdere ontwikkeling van het examen, met de vakvereniging besproken.

11 Tweede en derde tijdvak

11.1 Aantallen opgavenboekjes tweede tijdvak

Voor het tweede tijdvak worden de aantallen opgavenboekjes volgens volgend overzicht bepaald:

Als het aantal voor het tweede tijdvak te verwachten kandidaten groter is dan het op grond van deze tabel te leveren aantal, dan kunnen er extra opgavenboekjes worden besteld bij DUO via examens@duo.nl onder vermelding van: naam van de school, afleveradres, BRIN- en BRIN-volgnummer, telefoonnummer, naam van de examensecretaris, schoolsoort, vakcodes, vakomschrijving en de extra te ontvangen aantallen per vak.

11.2 De aangewezen vakken

Het College voor Toetsen en Examens kan vakken aanwijzen waarvan het centraal examen in het tweede tijdvak wordt afgenomen door het College voor Toetsen en Examens, de aangewezen vakken.

In 2020 zijn de volgende vakken aangewezen:

• •in vmbo-bb de vakken: Arabisch, Frans, Spaans en Turks;
• •in vmbo-bb de vakken*: aardrijkskunde, biologie, Duits, economie, Engels, geschiedenis en staatsinrichting, maatschappijkunde, nask1, Nederlands en wiskunde;
• •in vmbo-kb de vakken: Arabisch, Frans, Spaans en Turks;
• •in vmbo-kb de vakken*: aardrijkskunde, biologie, Duits, economie, Engels, geschiedenis en staatsinrichting, maatschappijkunde, nask1, Nederlands en wiskunde;
• •in vmbo-gl/tl de vakken: Arabisch, Fries, dans, drama, muziek, Spaans en Turks;
• •in havo de vakken: Arabisch, Fries, muziek, Russisch en Turks;
• •in vwo de vakken: Arabisch, Fries, muziek, Russisch, tehatex, maatschappijwetenschappen-bezem en Turks.

*Alleen voor scholen die niet meedoen met de flexibele en digitale centrale examens.

De opgavenboekjes voor het tweede tijdvak bij de aangewezen vakken, afgenomen door het College voor Toetsen en Examens, worden niet toegezonden en niet gepubliceerd op Examenblad.nl, ook niet na afloop van het examen.

11.3 Aanmelding kandidaten aangewezen vakken tweede tijdvak en aanmelding kandidaten derde tijdvak

Aanmelden via Mijn DUO

Kandidaten voor de aangewezen vakken in het tweede tijdvak moeten uiterlijk op vrijdag 12 juni 2020, 17:00 uur door de school zijn aangemeld.

Kandidaten voor het derde tijdvak moeten uiterlijk vrijdag 3 juli 2020, 17.00 uur door de school zijn aangemeld.

Aanmelding verloopt via Mijn DUO. Dit geldt ook voor de aanmelding voor de digitale centrale examens bb en kb die in augustus worden afgenomen. De aanmelding voor afname van profielvak-cspe’s in de periode van het derde tijdvak loopt via het contactformulier van het CvTE. Ook voor de profielvak-cspe’s geldt dat de uiterste datum van aanmelding 3 juli is. Profielvak-cspe’s worden door de eigen school van de aangemelde kandidaten afgenomen.

Scholen wordt geadviseerd tijdig te controleren of de functionarissen die de kandidaten moeten aanmelden de juiste autorisatie hebben voor Mijn DUO (rol examensecretaris vo, token, inlognaam en wachtwoord).

De school ontvangt begin juni meer informatie over de aanmeldingsprocedure.

Registreren in BRON

De school moet de kandidaten die deelnemen aan een aangewezen vak in het tweede tijdvak en/of deelnemen aan het derde tijdvak naast de aanmelding bij DUO ook registreren in BRON, mede ten behoeve van eventuele inspectiecontrole.

11.4 Tijd en plaats aangewezen vakken tweede tijdvak en examens derde tijdvak

Aangewezen vakken tweede tijdvak

De examens van de aangewezen vakken zijn op donderdag 18 juni 2020 en wordt afgenomen op één van de staatsexamenlocaties verspreid over het land.

Aanvangstijdstippen:

ochtendzittingen 09:30 uur

middagzittingen 14:00 uur

Derde tijdvak

De roosters voor het derde tijdvak staan vanaf februari op de website van DUO.

De centrale examens muziek gl/tl, havo en vwo, kunst (algemeen) havo en vwo en dans gl/tl en drama gl/tl worden afgenomen met behulp van de computer.

11.5 Gang van zaken aangewezen vakken tweede tijdvak en examens derde tijdvak

Kandidaten moeten een half uur voor aanvang van het examen aanwezig zijn. Zij moeten zich legitimeren. Als de kandidaat een toegestaan hulpmiddel wenst te gebruiken, zoals een woordenboek of een laptop, moet hij het zelf meenemen. Het gebruik van een laptop is alleen mogelijk als de noodzaak daarvoor in een verklaring staat vermeld. De school moet deze verklaring direct na de aanmelding naar staatsexamens@duo.nl mailen.

Reis- en (eventuele) verblijfskosten zijn voor eigen rekening.

Na vaststelling van de uitslag kan de kandidaat via staatsexamens@duo.nl een schriftelijk verzoek indienen om van het College voor Toetsen en Examens een mondelinge toelichting op de uitslag te ontvangen.

11.6 Toezending resultaten aangewezen vakken tweede tijdvak en examens derde tijdvak

De vastgestelde cijfers van de aangewezen vakken tweede tijdvak staan uiterlijk vrijdag 26 juni 2020 om 10.00 uur op Mijn DUO.

De vastgestelde cijfers van het derde tijdvak staan uiterlijk vrijdag 28 augustus 2020 om 10.00 uur op Mijn DUO.

De gegevens op Mijn DUO kunnen geraadpleegd worden door de contactpersonen van uw instelling met de rol examensecretaris vo, die in het bezit zijn van een token, inlognaam en wachtwoord. Nadere instructie ontvangt de school in mei van DUO/Examendiensten.

De scholen ontvangen de cijfers van hun kandidaten ook per post in de week van maandag 29 juni (aangewezen vakken) en donderdag 10 september (derde tijdvak).

De directeur en examensecretaris stellen -waar van toepassing- de uitslag vast en reiken bijbehorende waardepapieren uit (diploma, cijferlijst, certificaat).

12 Publicaties

12.1 Protocollen VO-raad

De VO-raad heeft protocollen vastgesteld die deels ook betrekking kunnen hebben op de handelwijze van scholen bij het centraal examen, bijvoorbeeld de tweede correctie, waarin opgenomen een voorbeeld voor een verklaring verrichte correctie. Een ander voorbeeld betreft het bewaren van de examens. De bedoeling van deze protocollen is zorgdragen voor adequate vastlegging op schoolniveau van zaken die niet centraal zijn geregeld. In de correctievoorschriften bijvoorbeeld geeft het College voor Toetsen en Examens aan dat de regelgeving geen voorschriften bevat over het vermelden van punten en onvolkomenheden op het werk. In de protocollen van de VO-raad worden op dit punt wel keuzes gemaakt (zie paragraaf 9.3).

Scholen en docenten vragen zich af of de protocollen niet in strijd zijn met de CvTE-regels. Dat zijn zij zeker niet. Het CvTE geeft aan dat er op een aantal punten vanuit de overheid geen regels zijn. Binnen de ruimte die dat biedt, maakt de VO-raad, als handreiking aan de scholen, een keuze die voor de scholen geen voorschrift is. Het gebruik van protocollen is niet verplicht, maar wordt van harte aanbevolen.

▪ VO-raad: Protocollen centrale examens 2020

12.2 Mijneindexamen.nl

Voor eindexamenkandidaten is de mobiele website/web-app mijneindexamen.nl beschikbaar. Deze site biedt alle informatie over het centraal examen. Met deze web-app kunnen examenkandidaten hun examenrooster personaliseren. Ook biedt de site een overzicht van te gebruiken hulpmiddelen, oefenexamens en o.a. de uitslagbepaling. Afgelopen jaar maakten gemiddeld 165.000 bezoekers gebruik van mijneindexamen.nl.

Vanaf 1 oktober 2019 staat de inhoud voor het CE 2020 online op mijneindexamen.nl. Dit maakt het mogelijk om mijneindexamen.nl al te tonen aan examenkandidaten en hun ouders/verzorgers bijvoorbeeld tijdens een voorlichtingsbijeenkomst op school.

12.3 Voorlichting

Dit jaar zijn er twee nieuwe pagina’s op Examenblad.nl toegevoegd:

• -Examenblad.nl/n-term: aan de totstandkoming van de N-term leveren veel mensen een bijdrage: docenten, leerlingen en experts van Cito en het College voor Toetsen en Examens. Op deze nieuwe pagina kunt u lezen wie, welke bijdrage levert onder het motto ‘De N-term maken we samen’.
• -Ikbenexamensecretaris.nl: een pagina voor examensecretarissen met nuttige informatie en verwijzingen naar informatie over de centrale examens (CE).

Voor docenten die (voor het eerst) een examenklas hebben, is er de pagina www.ikhebeenexamenklas.nl. Hierop is onder meer een brochure te downloaden over de totstandkoming en de correctie van de centrale examens. Ook wordt aangegeven waar docenten meer informatie kunnen vinden over de syllabi, over normering en over praktische zaken met betrekking tot examens.

Op Examenblad.nl is er ook een pagina docentbetrokkenheid gepubliceerd waarop u kunt lezen op welke manieren docenten betrokken worden bij het examenproces.

Op het YouTube-kanaal van het College voor Toetsen en Examens vindt u meerdere filmpjes over algemene en actuele zaken rondom centrale examens.

12.3.1 Besprekingen examens vakverenigingen

Elk jaar organiseren veel vakinhoudelijke verenigingen direct na het centraal schriftelijk examen een bespreking van de opgaven en het correctievoorschrift. Deze examenbesprekingen worden vaak op een aantal plaatsen in het land gehouden en zijn ook toegankelijk voor niet-leden. Op de website van het Platform VVVO vindt u een overzicht van de vakinhoudelijke verenigingen.

• Overzicht vakverenigingen op website Platform VVVO

Opmerking College voor Toetsen en Examens:

Het College voor Toetsen en Examens brengt examenbesprekingen onder de aandacht, omdat ze waardevol kunnen zijn voor het intercollegiaal overleg over de correctie van de examens. Deze besprekingen hebben echter geen officiële status. Intervisie met collega’s is vaak nuttig om samen te verkennen in welke mate antwoorden van examenkandidaten inhoudelijk in lijn zijn met het correctievoorschrift. In alle gevallen is het correctievoorschrift, eventueel voorzien van een aanvulling daarop, bindend. Opmerkingen gemaakt tijdens examenbesprekingen of op discussiefora 'overrulen' het correctievoorschrift niet.

12.4 Publicaties van algemeen verbindende voorschriften en mededelingen

12.4.1 Wetten en Algemene maatregelen van Bestuur

Actuele versies zijn te vinden op www.overheid.nl (wet- en regelgeving). Daarvoor kunt u de titels zoals hier aangegeven in het zoekvenster (‘in de titel’) plakken.

• Wet op het voortgezet onderwijs
• Inrichtingsbesluit WVO
• Eindexamenbesluit VO
• Staatsexamenbesluit VO
• Wet College voor toetsen en examens

12.4.2 Ministeriële regelingen en regelingen/mededelingen van het CvTE

• Overzicht met ministeriële regelingen en regelingen/mededelingen CvTE

13 Contactadressen

13.1 Contactadressen bij de examens

Scholen kunnen bij het Examenloket terecht voor vragen die betrekking hebben op de examens voortgezet onderwijs. Het Examenloket beantwoordt de vragen en draagt indien nodig vragen over aan de hieronder genoemde instanties. Zo kunnen de scholen rekenen op een eenduidig en juist antwoord.

Meer informatie over de onderlinge werkwijze van het Examenloket en partners en de rol van de Examenlijn van het College voor Toetsen en Examens vindt u op Examenblad.nl.

13.2 Waar voor wat in het kort

• wet- en regelgeving: Examenloket
• onregelmatigheden bij centrale examens en geschillen rond vaststelling scores: Examenloket. U wordt vervolgens zo nodig direct doorverbonden met de werkgroep examens van de Inspectie van het Onderwijs.
• inhoudelijke vragen over centrale examens: Examenloket.
• pooling tweede correctie, opgave aantal kandidaten, bestelling en aflevering van examenpakketten (ook problemen zoals beschadigde examenpakketten); opgave kandidaten aangewezen vakken tweede en derde tijdvak: DUO/Examendiensten.
• vragen met betrekking tot de aanlevering van de examengegevens (op leerlingniveau) aan BRON: DUO/IPO
• problemen met Wolf, installatie en/of werking software bij de afname van examens: helpdesk Cito
• vragen over Facet: Facet-helpdesk
• vragen over verdergaande aanpassingen dan de standaard voor kandidaten met een beperking: het College voor Toetsen en Examens via het contactformulier.

Examenloket

Voor vragen over wet- en regelgeving.

Postbus 30205, 2500 GE Den Haag

tel: 070-7575177

e-mail: examenloket@duo.nl

contactformulier op www.examenloket.nl

Het loket is telefonisch bereikbaar van 9.00 - 17.00 uur en vanaf 1 april tot 1 juli van 8.30 -17.00 uur. Gedurende de weken dat alle scholen vakantie hebben, is het Examenloket alleen in de ochtend telefonisch bereikbaar.

Dienst Uitvoering Onderwijs/Examendiensten afdeling centrale examens en waardepapieren

Pooling tweede correctie, opgave aantal kandidaten, bestelling en aflevering van examenpakketten (problemen zoals beschadigde examenpakketten) en waardepapieren

Postbus 30158, 9700 LK Groningen

tel: 050-5997776

e-mail: examens@duo.nl

DUO/Examendiensten afdeling centrale examens en waardepapieren is telefonisch bereikbaar van 9.00 - 15.00 uur en op afleverdagen van examenpakketten van 9.00 - 18.00 uur.

Dienst Uitvoering Onderwijs/Examendiensten afdeling staatsexamens vo

Vragen over staatsexamens vo (ook onder andere opgave kandidaten aangewezen vakken tweede tijdvak en derde tijdvak)

Postbus 30158, 9700 LK Groningen

tel: 050-5998933

e-mail: staatsexamens@duo.nl

DUO/Examendiensten afdeling staatsexamens vo is telefonisch bereikbaar van 9.00 - 17.00 uur.

Dienst Uitvoering Onderwijs /Informatiepunt Onderwijs (IPO)

Vragen met betrekking tot levering van de examengegevens: ipo@duo.nl

of telefoonnummer (050) 599 90 00

DUO/IPO is telefonisch bereikbaar van 9.00 - 13.00 uur en bij spoed per e-mail t/m 17.00 uur.

Cito

Zendingen examendocumenten vanuit Cito

Cito, Bedrijfsbureau CTE, Postbus 1034, 6801 MG Arnhem,

e-mail: ce-bedrijfsbureau@cito.nl

Cito-Helpdesk

Voor vragen over Wolf, de installatie en de werking van Autoplay en de ICT-toepassingen in cspe’s kunt u contact opnemen met de helpdesk van Cito via de Klantenservice.

Informatie over de bereikbaarheid van deze klantenservice vindt u op: https://cito.nl/over-cito/contact.

De helpdesk is op werkdagen telefonisch bereikbaar van 8.30 - 17.00 uur.

Facet-helpdesk van DUO

Voor technische vragen over Facet kunt u contact opnemen met de Facet-helpdesk.

Informatie over de bereikbaarheid van deze helpdesk vindt u op: Helpdesk Facet

De helpdesk Facet is op werkdagen telefonisch bereikbaar van 7.30 - 17.00 uur.

Inspectie van het Onderwijs

Als bij het centraal examen op een school een afwijking dreigt van de normale gang van zaken voorafgaand aan, tijdens of in de afwikkeling van een examenzitting, dient de school dit probleem in eerste instantie zelf op te lossen. Een dergelijk probleem en de voorgenomen of reeds uitgevoerde oplossing dienen via het Examenloket te worden gemeld aan de inspectie.

Voor alle vragen betreffende het examen verzoeken wij u contact op te nemen met het Examenloket. Het Examenloket beantwoordt de vragen en draagt indien nodig vragen over aan de inspectie.

Meldingen in het kader van artikel 5 (onregelmatigheden door toedoen kandidaten), artikel 55 (kandidaten met een beperking) en artikel 59 van het Eindexamenbesluit VO kunnen worden gedaan in het Internet Schooldossier (ISD) van de Inspectie van het Onderwijs.

1.6 Aandachtspunt: smartwatches en noise cancelling headsets

Het verbieden van smartphones tijdens de afname van schoolexamens en centrale examens is inmiddels geheel ingeburgerd. Voor de centrale examens is dat een beslissing die de directeur kan nemen op grond van artikel 40 lid 4 van het Eindexamenbesluit VO ('De directeur draagt er zorg voor dat het nodige toezicht bij het centraal examen wordt uitgeoefend'). Om dezelfde reden als smartphones ligt het voor de hand dat de directeur andere apparatuur die in verbinding staat met de buitenwereld, zoals smartwatches en noise cancelling headsets, verbiedt. Omdat het onderscheid tussen traditionele en hi-tech horloges lastig is, kan de directeur alle horloges verbieden. Als de directeur dat doet, moet hij er wel voor zorgen dat er in de ruimte waarin het centraal examen wordt afgenomen een voor alle kandidaten zichtbare klok aanwezig is.

12.3.2 Schoolplein

Het CvTE gaat graag in gesprek met docenten en examensecretarissen over de centrale examens. Wij doen dit tijdens diverse bijeenkomsten en nu ook digitaal. Binnenkort lanceert het CvTE het digitale platform Schoolplein. Een digitaal platform om het gesprek over examens te voeren. Wij gebruiken dit platform om vragen aan het onderwijsveld voor te leggen. Daarnaast kunt u ook zelf een discussie starten over een onderwerp dat u bezighoudt.