In 2016 kon voor het eerst het judicium cum laude officieel op het diploma vermeld worden. De voorwaarden zijn geregeld in artikel 52a van het Eindexamenbesluit VO. De vermelding cum laude staat bovenaan het diploma, recht onder diploma en de vermelding van de schoolsoort.
De regeling zoals neergelegd in artikel 52a ziet er eenvoudig uit, maar in de praktijk blijken er toch meer haken en ogen aan vast te zitten. Deze kwamen naar boven door vragen van scholen die gesteld werden aan het Examenloket tijdens het voorjaar van 2016, 2017 en 2018. Naar aanleiding daarvan zijn nadere uitvoeringsvoorschriften afgesproken. Deze uitvoeringsvoorschriften zijn niet letterlijk geregeld in artikel 52a.
Bepalingen per schoolsoort
Vwo
Voor vwo moet het gemiddelde voor de (grote) vakken in het gemeenschappelijk deel, het combinatiecijfer, het profieldeel en het hoogste eindcijfer uit het vrije deel samen ten minste een 8,0 zijn behaald. Bij 7,99 gemiddeld is er geen sprake van cum laude. Bovendien mag geen eindcijfer lager zijn dan een 7 voor vakken die meetallen bij de uitslagbepaling. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 6 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Het combinatiecijfer mag niet lager zijn dan 7, maar hier geldt dat het cijfer voor de samenstellende onderdelen wel lager mag zijn dan 7 (maar immers niet lager dan een 4). Een 9 voor maatschappijleer, een 5 voor ANW en een 7 voor het profielwerkstuk levert gemiddeld een 7 op. Door de 5 voor ANW wordt de cum laude-vermelding niet getorpedeerd. Uiteraard moet voor de vakken die worden beoordeeld met een beoordeling (LO) tenminste ‘voldoende’ zijn behaald, maar dat spreekt voor zich.
Zie voor de tekst van de regeling: Artikel 52a lid 1 Eindexamenbesluit VO
Havo
Voor havo moet het gemiddelde van de (grote) vakken in het gemeenschappelijk deel en het combinatiecijfer, het profieldeel en het hoogste eindcijfer in het vrije deel samen minimaal 8,0 zijn. Bij 7,99 gemiddeld is er geen sprake van cum laude. Geen eindcijfer van alle vakken die meetellen bij de uitslagbepaling mag lager zijn dan een 6 en de kwalificatie voor LO moet ten minste "voldoende" zijn. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Het combinatiecijfer mag niet lager zijn dan 6, maar de samenstellende onderdelen mogen wel lager zijn dan 6 (maar immers niet lager dan een 4). Een 9 voor maatschappijleer, een 5 voor ANW en een 7 voor het profielwerkstuk levert gemiddeld een 7 op. Door de 5 voor ANW wordt de cum laude vermelding niet getorpedeerd.
Zie voor de tekst van de regeling: Artikel 52a lid 2 Eindexamenbesluit VO
Vmbo-tl
Voor vmbo-tl komt het neer op gemiddeld minimaal 8,0 op basis van de eindcijfers voor de vakken Nederlandse taal, Engelse taal en maatschappijleer in het gemeenschappelijk deel, de algemene vakken van het profieldeel en het hoogste eindcijfer uit het vrije deel samen. Ook mag geen eindcijfer lager zijn dan 6 en moet ten minste de kwalificatie “voldoende” voor het profielwerkstuk, LO en kunstvakken inclusief CKV zijn behaald. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude.
Zie voor de tekst van de regeling: Artikel 52a lid 3 Eindexamenbesluit VO
Vmbo-gl
Voor vmbo-gl komt het neer op gemiddeld 8.0 voor de eindcijfers van de vakken Nederlandse taal, Engelse taal en maatschappijleer in het gemeenschappelijk deel, de eindcijfers voor de algemene vakken in het profieldeel en het eindcijfer voor het algemene vak in het vrije deel óf het combinatiecijfer. Er moet ten minste een 6 zijn behaald voor cijfers die meetellen bij de uitslagbepaling of ten minste de kwalificatie “voldoende” voor het profielwerkstuk, LO en kunstvakken inclusief CKV. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Voor het combinatiecijfer geldt dat de samenstellende onderdelen (beroepsgericht profielvak, beroepsgerichte keuzevakken) ieder wel lager mogen zijn dan 6 (maar immers niet lager dan een 4) mits het combinatiecijfer zelf minimaal 6 is.
Zie voor de tekst van de regeling: Artikel 52a lid 5 Eindexamenbesluit VO
Vmbo bb/kb
Het gemiddelde eindcijfer van minimaal 8,0 wordt berekend op basis van de eindcijfers voor het beroepsgerichte profielvak, de twee algemene vakken in het profieldeel en het combinatiecijfer in het vrije deel samen. Voor alle vakken die meetellen bij de uitslagbepaling mag niet lager zijn behaald dan een 6 of moet ten minste de kwalificatie “voldoende” zijn behaald. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Voor het combinatiecijfer geldt dat de samenstellende onderdelen (de beroepsgerichte keuzevakken) ieder wel lager mogen zijn dan 6 (maar immers niet lager dan een 4), mits het combinatiecijfer zelf minimaal 6 is.
Zie voor de tekst van de regeling: Artikel 52a lid 4 Eindexamenbesluit VO
Vermelding van profiel op cumlaude diploma
In de regelgeving is niet expliciet geregeld of een kandidaat die voor meer profielen geslaagd is, maar slechts voor één of enkele profiel(en) daarvan cum laude, een cum laude diploma ontvangt, waarop alle profielen vermeld staan of juist niet. Daarom is vanaf 2021 besloten dat een kandidaat die voor één of enkele van alle profielen waarin succesvol eindexamen is afgelegd cum laude geslaagd is, maar ook geslaagd is voor (een) ander(e) profiel(en), een diploma ontvangt met het opschrift cum laude, waarop alle profielen vermeld staan waarvoor hij geslaagd is. Uit de cijferlijsten die hij voor ieder profiel apart ontvangt, is af te leiden voor welk profiel hij werkelijk cum laude geslaagd is.
Aan BRON moet geleverd worden op welke wijze een leerling geslaagd is: 'gewoon' of 'cum laude'. Beide is niet mogelijk.