In 2016 kon voor het eerst het judicium cum laude officieel op het diploma vermeld worden. De voorwaarden zijn geregeld in artikel 52a van het Eindexamenbesluit VO. De vermelding cum laude staat bovenaan het diploma, recht onder diploma en de vermelding van de schoolsoort.
De regeling zoals neergelegd in artikel 52a ziet er eenvoudig uit, maar in de praktijk blijken er toch meer haken en ogen aan vast te zitten. Deze kwamen naar boven door vragen van scholen die gesteld werden aan het Examenloket tijdens het voorjaar van 2016, 2017 en 2018. Naar aanleiding daarvan zijn nadere uitvoeringsvoorschriften afgesproken. Deze uitvoeringsvoorschriften zijn niet letterlijk geregeld in artikel 52a.
Bepalingen per schoolsoort
Vwo
Voor vwo moet gemiddeld voor de grote vakken in het gemeenschappelijk deel, het profieldeel, het hoogste cijfer uit het vrije deel en de rekentoets samen minimaal 8,0 zijn behaald. Bij 7,99 gemiddeld is er geen sprake van cum laude. Bovendien mag geen eindcijfer lager zijn dan een 7. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 6 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Het combinatiecijfer mag niet lager zijn dan 7, maar ook hier geldt dat het cijfer voor de samenstellende onderdelen wel lager mag zijn dan 7. Een 9 voor maatschappijleer, een 5 voor ANW en een 7 voor het profielwerkstuk levert gemiddeld een 7 op. Door de 5 voor ANW wordt de cum laude-vermelding niet getorpedeerd.
Havo
Voor havo moet het gemiddelde van de grote vakken in het gemeenschappelijk deel, het profieldeel en het hoogste cijfer in het vrije deel samen minimaal 8,0 zijn. Geen eindcijfer mag lager zijn dan een 6. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Het combinatiecijfer mag niet lager zijn dan 6, maar de samenstellende onderdelen mogen wel lager zijn dan 6. Een 9 voor maatschappijleer, een 5 voor ANW en een 7 voor het profielwerkstuk levert gemiddeld een 7 op. Door de 5 voor ANW wordt de cum laude vermelding niet getorpedeerd. De rekentoets telt niet mee, omdat deze ook niet cijfermatig meetelt bij de uitslagbepaling.
Vmbo-tl/gl
Voor vmbo-tl/gl komt het neer op gemiddeld minimaal 8,0 voor de cijfers in het gemeenschappelijk deel, het profieldeel en het hoogste cijfer uit het vrije deel samen. Ook mag geen cijfer lager zijn dan 6. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Op vmbo telt de rekentoets niet mee, omdat deze ook niet cijfermatig meetelt bij de uitslagbepaling.
Vmbo bb/kb
Oude situatie/sectoren
Voor vmbo bb/kb moet het gemiddelde minimaal 8,0 zijn, berekend op basis van de eindcijfers voor de twee algemene vakken in het sectordeel en twee keer het cijfer voor het beroepsgerichte vak. Voor de andere vakken die meetellen bij de uitslagbepaling moet minimaal het eindcijfer 6 zijn gehaald. Voor deze bepaling worden eventuele extra vakken buiten beschouwing gelaten. Een 5 voor een extra vak vormt geen probleem voor cum laude. Op vmbo telt de rekentoets niet mee, omdat deze ook niet cijfermatig meetelt bij de uitslagbepaling.
Vernieuwd vmbo/profielen
In het vernieuwde vmbo is voor de beroepsgerichte leerwegen ook de cum laude-bepaling aangepast. Een deel van het beroepsgerichte vak staat dan immers in het profieldeel en een deel in het vrije deel.
Het gemiddelde eindcijfer van minimaal 8,0 wordt dan berekend op basis van de eindcijfers voor het profielvak en de twee algemene vakken in het profieldeel en het combinatiecijfer in het vrije deel. Voor de andere vakken die meetellen bij de uitslagbepaling (Nederlands, Engels) mag niet lager zijn behaald dan een 6.
Vermelding van profiel/sector op cum laude diploma
Indien een kandidaat voor meer profielen of sectoren geslaagd is, mag op het diploma waarop cum laude vermeld staat alleen het profiel/de profielen of de sector/de sectoren vermeld worden, waarvoor de kandidaat ook daadwerkelijk cum laude geslaagd is. De kandidaat ontvangt op havo/vwo wel voor het andere profiel waarvoor hij ook geslaagd is een aparte cijferlijst. Omdat ook op de cijferlijst de uitslag vermeld wordt, kan de leerling hiermee altijd aantonen dat hij ook voor het andere profiel geslaagd is.
Voor vmbo-tl geldt dat op de cijferlijst van zo’n kandidaat wel alle andere sectoren waarvoor hij geslaagd is vermeld worden. Met die cijferlijst kan de kandidaat altijd aantonen dat hij ook voor het andere profiel c.q. sector geslaagd is. Uiteraard kan de kandidaat ook afzien van de cum laude vermelding en een diploma ontvangen, waarop wel alle profielen waarvoor hij geslaagd is vermeld staan.
Aan BRON moet geleverd worden op welke wijze een leerling geslaagd is: 'gewoon' of 'cum laude'. Beide is niet mogelijk.