Vanaf 1 augustus 2011 zijn de exameneisen voor het voortgezet onderwijs stapsgewijs aangescherpt. Deze aanscherpingen leiden tot de nodige vragen bij vo-scholen en vavo-instellingen.
In 2008 heeft de toenmalige staatssecretaris Marja van Bijsterveldt besloten om de uitslagregel (zak/slaagregeling) voor het voortgezet onderwijs op verschillende punten aan te scherpen. In de oude situatie was het mogelijk dat een leerling met onvoldoendes voor alle centraal examenvakken met hoge schoolexamencijfers kon slagen. Dit leidde teveel tot calculerend gedrag van jongeren. De uitslagbepaling (zak/slaagregeling) is als volgt in stappen aangescherpt:
- Het gemiddeld centraal examencijfer moet onafgerond een 5,5 of hoger zijn (vanaf 1 augustus 2011).
- Voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde mag maximaal één vijf als eindcijfer behaald worden op havo en vwo (vanaf 1 augustus 2012).
- De afwijkende berekening van het eindcijfer in de basisberoepsgerichte leerweg is afgeschaft (vanaf 1 augustus 2011), waardoor het eindcijfer voor het beroepsgerichte vak in de bb en kb ook voor de helft door het schoolexamencijfer en voor de andere helft door het cijfer voor het cspe wordt bepaald.
In 2014 is de rekentoets erbij gekomen. In 2014 en 2015 gold voor alle leerwegen en schoolsoorten dat deelname aan de rekentoets verplicht was, maar dat deze nog niet meetelde in de uitslagbepaling. Het was de bedoeling dat in 2016 de rekentoets voor alle leerwegen en schoolsoorten mee zou gaan tellen en dat in het jaar daarna (2017) de rekentoets voor de uitslagbepaling mee zou tellen bij de kernvakken. Zover is het echter niet gekomen. Alleen op vwo telde de rekentoets in 2016 mee in de uitslagbepaling, echter nog niet als ‘kernvak’. Voor de leerwegen in het vmbo en havo was er alleen een inspanningsverplichting. Wel wordt vanaf 2016 de rekentoets vermeld op de cijferlijst, behalve voor vmbo bb, waar de rekentoets nog steeds op een bijlage bij de cijferlijst wordt vermeld. In 2017 was de rekentoets nog steeds een inspanningsverplichting op vmbo en havo, maar voor vwo telde de rekentoets wel mee in de uitslagbepaling als ‘kernvak’. In het regeerakkoord was echter opgenomen dat de rekentoets zou worden afgeschaft (echter niet voordat er zicht was op een alternatief). In december 2017 heeft minister Slob een brief gestuurd aan de Tweede Kamer en de scholen, waarin wordt aangekondigd dat het Eindexamenbesluit VO zodanig zou worden aangepast, dat al voor schooljaar 2017-2018 zou gelden dat ook op vwo de rekentoets geen onderdeel meer is van de uitslagbepaling.
Met de publicatie van Staatsblad 74 van 14 maart 2018 is definitief geregeld dat de rekentoets nog onderdeel is van het eindexamen en dus moet worden gemaakt, maar dat deze voor geen enkele leerweg of schoolsoort deel uitmaakt van de uitslagbepaling. De tekst van artikel 49 (vmbo) en 50 (havo/vwo) van het Eindexamenbesluit VO is zodanig aangepast dat voor het niet meetellen van de rekentoets niet langer verwezen wordt naar overgangsartikelen.
Gezakte leerlingen die opnieuw examen doen aan de eigen school
- Gezakte leerlingen die het volgende schooljaar opnieuw eindexamen afleggen aan de eigen school, moeten het volledige centraal examen afleggen.
- Omdat de cijfers van het jaar daarvoor er niet meer toe doen, wordt na afloop van het centraal examen aan de hand van de nieuwe centraal examencijfers berekend of het gemiddelde centraal examencijfer hoger dan een 5,5 is.
Afgewezen kandidaten die uitbesteed worden aan het vavo
- Gezakte leerlingen kunnen ook door de vo-school uitbesteed worden aan het vavo. De leerlingen hoeven dan in principe alleen hun onvoldoende vakken over te doen.
- Hierbij moeten de school en de leerling rekening houden met de exameneis van ten minste een 5,5 voor het gemiddelde centraal examencijfer. Van de eerder behaalde eindcijfers waarvoor vrijstelling is verkregen tellen de onderdelen CE-cijfer mee in de berekening van het gemiddelde CE-cijfer.
- Het kan raadzaam zijn om ook voldoende afgesloten vakken opnieuw te doen aan het vavo met het oog op het noodzakelijke gemiddelde.
Overzicht aanpassingen eindexamens vo
vmbo
| 2013–2014 | 2014–2015 | 2015–2016 | 2016-2017, 2017-2018 en 2018-2019 | |
|---|---|---|---|---|
| rekentoets VO | Invoering rekentoets Deelname aan de rekentoets is verplicht. Resultaat maakt nog geen deel uit van de uitslagregel. Cijfer moet wel op een bijlage bij de cijferlijst vermeld worden. | Deelname aan de rekentoets is verplicht, maar het cijfer telt niet mee in de uitslagbepaling. Voor vmbo-tl/gl/kb wordt het cijfer op de cijferlijst geplaatst; voor vmbo-bb komt het cijfer op een bijlage bij de cijferlijst. Voor vmbo bb wordt de rekentoets 2A ontwikkeld. Op de cijferlijst is niet zichtbaar welke toets is gemaakt. | De inspannings- verplichting voor de rekentoets blijft gehandhaafd; de toets moet gemaakt zijn, het cijfer wordt niet betrokken bij de uitslagbepaling. Voor vmbo-tl/gl/kb wordt het cijfer op de cijferlijst geplaatst; voor vmbo-bb komt het cijfer op een bijlage bij de cijferlijst. Voor vmbo bb wordt de rekentoets 2A ontwikkeld. Op de cijferlijst is niet zichtbaar welke toets is gemaakt. | |
| examens Nederlands | Vakinhoudelijke wijzigingen i.v.m. 2F in syllabi 2014 blijven gelden. Bij de normering van de CE's Nederlands wordt uitgegaan van hetzelfde niveau als de voorgaande examenjaren. | Bij de normering van de CE's Nederlands vanaf 2015 wordt uitgegaan van de prestatie-eisen die voortvloeien uit 2F. De moeilijkheidsgraad van het CE Nederlands kan daardoor hoger zijn dan in de voorgaande examenjaren. Voor vmbo-bb kan de normering in 2015 nog wel onder 2F liggen. | ||
| uitslagregel | Aanscherping uitslagregel: eindcijfer Nederlands ten minste vijf. |
havo/vwo
| 2013–2014 | 2014–2015 | 2015–2016 | 2016-2017, 2017-2018 en 2018-2019 | |
|---|---|---|---|---|
| rekentoets VO | Invoering rekentoets Deelname aan de rekentoets is verplicht. Resultaat maakt nog geen deel uit van de uitslagregel. Cijfer moet wel op de bijlage bij de cijferlijst vermeld worden. | Op vwo wordt rekenen onderdeel van de uitslagregel; er moet minimaal een 5 worden behaald. Op havo blijft er voor rekenen een inspanningsverplichting bestaan: de rekentoets moet worden gemaakt, maar het cijfer telt niet mee in de uitslagbepaling. Het cijfer wordt op de cijferlijst vermeld. | 2016-2017: Het cijfer behaald voor rekenen maakt op vwo bij de uitslagbepaling onderdeel uit van de kernvakken. 2017-2018: In de loop van het schooljaar is bekendgemaakt dat de rekentoets ook op vwo niet meer meetelt en dat er alleen nog sprake is van een inspanningsverplichting. Vooralsnog blijft die inspanningsverplichting voor 2018-2019 gehandhaafd. De inspanningsverplichting voor de rekentoets voor havo blijft gehandhaafd; de toets moet gemaakt zijn, het cijfer wordt niet betrokken bij de uitslagbepaling. | |
| examens Nederlands | Vakinhoudelijke wijzigingen i.v.m. 3F in syllabi 2014 blijven gelden. Bij de normering van de CE's Nederlands wordt uitgegaan van hetzelfde niveau als de voorgaande examenjaren. | Bij de normering van de CE's Nederlands vanaf 2015 wordt uitgegaan van de prestatie-eisen die voortvloeien uit 3F (voor havo) en 4F (voor vwo). De moeilijkheidsgraad van het CE Nederlands kan daardoor hoger zijn dan in de voorgaande examenjaren. | ||
| uitslagregel | Niet meer dan één onvoldoende (ten minste een 5) voor de eindcijfers Nederlands, Engels en wiskunde | Voor de rekentoets moet op vwo minimaal een 5 zijn behaald. | In 2016-2017 telt op vwo het cijfer van de rekentoets in de kernvakkenregeling. In 2017-2018 telt het cijfer ook op vwo niet meer mee. Op havo wordt het cijfer niet betrokken bij de uitslagbepaling. |